Giao thông Quản lý

Bộ Xây dựng định hướng chiến lược vận tải đến 2050, thúc đẩy tăng trưởng toàn ngành

08/10/2025, 17:25

Bộ Xây dựng định hướng Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2050, tập trung vào xanh hóa, số hóa và phát triển đa phương thức để nâng cao hiệu quả logistics và tính bền vững.

Vận tải hàng hoá đường thuỷ nội địa tăng trưởng mạnh

Chiều 8/10, Bộ Xây dựng tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (Chiến lược 318); định hướng xây dựng Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2035, định hướng đến năm 2050.

Bộ Xây dựng định hướng chiến lược vận tải đến 2050, thúc đẩy tăng trưởng toàn ngành- Ảnh 1. — Bà Nguyễn Thị Phương Hiền, Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng - Bộ Xây dựng báo cáo về kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng năm 2030.

Báo cáo tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Phương Hiền, Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng - Bộ Xây dựng cho biết, tổng khối lượng vận tải hàng hóa năm 2024 của nước ta đạt khoảng 3,2 tỷ tấn, tăng 13,97% so với 2023.

Trong đó, vận tải đường bộ đạt gần 2 tỷ tấn (tăng 14,76%), chiếm tỷ trọng lớn nhất; vận tải đường thủy nội địa đạt 527,5 triệu tấn (tăng 10,83%); vận tải đường biển đạt 665 triệu tấn (tăng 14,18%); vận tải đường sắt đạt khoảng 5 triệu tấn (tăng 9,47%); vận tải đường hàng không đạt gần 1,5 triệu tấn (tăng 21,04%).

Tính trong giai đoạn 2014 - 2024, toàn ngành đạt mức tăng trưởng 9,53%/năm. Trong đó, vận tải đường thủy nội địa tăng trưởng mạnh nhất, đạt 10,72%/năm; vận tải đường biển tăng trưởng 9,48%/năm; vận tải đường bộ tăng trưởng 9,33%/năm, vận tải đường hàng không tăng trưởng 5,28%/năm; riêng vận tải đường sắt có mức tăng trưởng âm (-3,39%/năm).

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang nhấn mạnh: Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 là cơ sở để xây dựng Chiến lược mới.

Từ đó, Thứ trưởng đề nghị các cơ quan, đơn vị, hiệp hội, doanh nghiệp có ý kiến đóng góp thiết thực, bên cạnh đánh giá kết quả đạt được, cần chỉ rõ những tồn tại, hạn chế và đề xuất giải pháp thực hiện, đảm bảo việc xây dựng được Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2035, định hướng đến năm 2050 sát với thực tiễn, có tính khả thi cao.

Cũng theo bà Hiền, giai đoạn trên, cơ bản thị phần vận tải hàng hóa tại nước ta vẫn chưa có nhiều chuyển biến, vận tải đường bộ vẫn chiếm ưu thế. Năm 2024, vận tải đường bộ chiếm 62,57% thị phần, vận tải đường thủy nội địa chiếm 16,46%, vận tải đường biển chiếm 20,76%, vận tải đường sắt chỉ chiếm 0,16%, trong khi vận tải đường hàng không luôn duy trì ở mức thấp từ 0,05 – 0,08%, và gần như không đổi trong suốt 10 năm.

Về khối lượng luân chuyển hàng hoá, năm 2024 đạt gần 545 tỷ tấn.km, trong đó đường biển đạt gần 275 tỷ tấn.km, đường thuỷ nội địa đạt gần 121 tỷ tấn.km, đường bộ đạt khoảng 136 tỷ tấn.km, đường sắt đạt 3,8 tỷ tấn.km và đường hàng không trên 9,6 tỷ tấn.km.

Tốc độ tăng trưởng hàng hóa luân chuyển giai đoạn 2014 - 2024 đạt 9,19%/năm. Trong đó vận tải đường thủy nội địa đạt cao nhất 11,65%/năm, tiếp theo là vận tải đường bộ đạt 10,94%, đường hàng không đạt 10,33%/năm, đường biển đạt 7,77%/năm, duy nhất vận tải đường sắt có tốc độ tăng trưởng âm (-1,07%/năm).

Trong giai đoạn 2014 – 2024, thị phần khối lượng luân chuyển hàng hóa đường sắt và đường biển có xu hướng giảm (bình quân giảm 9,4%/năm và 1,3%/năm), trong khi đường bộ, đường thuỷ nội địa và đường hàng không có có xu hướng tăng nhẹ (bình quân tăng 1,6%/năm, 2,25%/năm và 1,04%/năm).

Bộ Xây dựng định hướng chiến lược vận tải đến 2050, thúc đẩy tăng trưởng toàn ngành- Ảnh 2. — Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang chủ trì Hội nghị.

Vận tải hành khách đường bộ chiếm trên 90% thị phần

Đối với vận tải hành khách, theo bà Hiền, tốc độ tăng trưởng của khối lượng vận tải hành khách toàn ngành trong 10 năm 2014-2024 đạt 5,17%/năm. Trong đó, tốc độ tăng trưởng khối lượng vận tải hành khách lĩnh vực đường hàng không đạt cao nhất 8,51%/năm, đường thủy nội địa đạt 8,38%/năm, đường bộ đạt 5,17%/năm, đường biển 2,99%/năm và đường sắt có tốc độ tăng trưởng âm (- 5,18%/năm).

Về thị phần khối lượng vận tải hành khách, vận tải đường bộ luôn chiếm ở mức cao nhất, năm 2024 chiếm 91,35%, tiếp theo là vận tải đường thủy nội địa chiếm 6,9%, vận tải đường hàng không chiếm 1,47% và cuối cùng ngành vận tải đường sắt và đường biển cùng chiếm 0,14%.

Thị phần vận tải hành khách trong giai đoạn 2014 - 2024 nhìn chung chưa có nhiều thay đổi. Vận tải đường bộ chiếm bình quân 92,48%/năm, tiếp theo là vận tải đường thủy nội địa chiếm bình quân 5,84%/năm và đang có xu hướng tăng trong những năm gần đây.

Vận tải đường biển bình quân chiếm 0,16%/năm, đường hàng không bình quân 1,33%/năm. Đối với vận tải hành khách đường sắt đã có sự tụt giảm mạnh, từ 0,39% năm 2014 xuống chỉ còn 0,14% năm 2024.

Theo số liệu niên giám thống kê, khối lượng luân chuyển hành khách cả nước năm 2024 đạt gần 274,5 tỷ khách.km, trong đó đường bộ đạt gần 175,5 tỷ khách.km, đường hành không đạt gần 88,3 tỷ khách.km, đường thuỷ nội địa đạt khoảng 8 tỷ khách.km và đường sắt đạt khoảng 2,7 tỷ khách.km.

Đánh giá chung, bà Hiền cho biết, sau 10 năm, ngành vận tải cơ bản đạt khối lượng và tốc độ tăng trưởng hàng hóa, nhưng không đạt về vận tải hành khách. Mục tiêu tái cơ cấu thị phần chưa thành công, đường bộ vẫn chiếm ưu thế tuyệt đối; đường sắt tụt hậu nghiêm trọng; vận tải công cộng đô thị chậm phát triển.

Ngoài ra, mục tiêu Chiến lược 318 đặt ra đến năm 2020 giảm chi phí logistics xuống còn tương đương khoảng 15% GDP so với mức khoảng 20% năm 2014. Tuy nhiên thực tế đến năm 2024 chi phí logistics của Việt Nam vẫn tương đương khoảng 16 - 18% GDP (theo báo cáo Logistics VN 2024; diễn đàn Logistics 2024). Mức chi phí này vẫn cao hơn mức trung bình khu vực ASEAN khoảng 2 -3 điểm phần trăm.

Về nguyên nhân, bà Hiền cho biết do: Cơ cấu vận tải chưa hợp lý; thiếu kết nối đa phương thức, phát triển cảng cạn, đường sắt, đường thủy nội địa kết nối cảng biển còn hạn chế; doanh nghiệp logistics nội yếu, đa số quy mô nhỏ, phụ thuộc nhiều vào các doanh nghiệp nước ngoài, phần lớn chưa đảm nhận được chuỗi dịch vụ giá trị gia tăng khiến tỷ lệ thuê ngoài thấp...

Báo Xây dựng trên

Bộ Xây dựng định hướng chiến lược vận tải đến 2050, thúc đẩy tăng trưởng toàn ngành

Bộ Xây dựng định hướng Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2050, tập trung vào xanh hóa, số hóa và phát triển đa phương thức để nâng cao hiệu quả logistics và tính bền vững.

Vận tải hàng hoá đường thuỷ nội địa tăng trưởng mạnh

Vận tải hành khách đường bộ chiếm trên 90% thị phần

Tin Liên quan

Phát triển hạ tầng giao thông, đô thị sau hợp nhất là cơ hội Vĩnh Long bứt phá

Ban Quản lý dự án 7 chạy nước rút giải ngân những tháng cuối năm

Bộ Xây dựng phấn đấu giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025