Sáng 17/11, Quốc hội nghe tờ trình, báo cáo thẩm tra, thảo luận tại tổ dự thảo nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện Nghị quyết số 71 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, dự thảo nghị quyết gồm 11 điều, tập trung tháo gỡ các điểm nghẽn lớn về thể chế, nhân lực, tài chính và quản trị, khơi thông và huy động hiệu quả mọi nguồn lực, tạo động lực và không gian phát triển mới cho toàn ngành giáo dục.

Dự thảo luật thể chế 6 nhóm chính sách, bao gồm chính sách về phát triển đội ngũ nhà giáo, cán bộ quản lý và nhân lực giáo dục; đổi mới cơ chế, chương trình và hệ thống giáo dục; khoa học, công nghệ và chuyển đổi số trong giáo dục; hợp tác và hội nhập quốc tế trong giáo dục và đào tạo; tài chính, đầu tư và ưu đãi nguồn lực cho giáo dục; tổ chức và quản trị hệ thống giáo dục. Đáng chú ý là quy định tổ chức sử dụng thống nhất một bộ sách giáo khoa trên toàn quốc.

Cụ thể, theo dự thảo nghị quyết, Chính phủ thống nhất Nhà nước quy định cơ chế đặc thù trong trường hợp cần thiết để đảm bảo cung cấp một bộ sách giáo khoa thống nhất cho học sinh cả nước.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì tổ chức thực hiện và quyết định một bộ sách giáo khoa giáo dục phổ thông để áp dụng thống nhất toàn quốc bắt đầu từ năm học 2026 - 2027 bảo đảm an ninh, an toàn sách giáo khoa. Đến năm 2030 cung cấp miễn phí sách giáo khoa cho tất cả học sinh.

Theo cơ quan soạn thảo, pháp luật hiện chưa cho phép Bộ Giáo dục và Đào tạo quyết định sử dụng một bộ sách giáo khoa thống nhất, dẫn đến thiếu ổn định, tốn kém xã hội. Do đó, dự thảo nghị quyết bổ sung thẩm quyền này để bảo đảm tính thống nhất, tiết kiệm và hiệu quả.

Cùng đó, theo dự thảo nghị quyết, Nhà nước thực hiện chính sách ưu đãi đặc thù, vượt trội đối với đội ngũ nhà giáo và nhân viên trong các cơ sở giáo dục mầm non và phổ thông, nhằm tạo động lực, thu hút và giữ chân người có năng lực, tâm huyết với nghề.

Phụ cấp ưu đãi nghề được quy định tối thiểu 70% đối với giáo viên, 30% đối với nhân viên và 100% đối với giáo viên công tác tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi và trường chuyên biệt.

Chính phủ quy định chi tiết và tổ chức thực hiện chính sách này, đồng thời có cơ chế thu hút, huy động người giỏi, nhà khoa học, doanh nhân tham gia giảng dạy, nghiên cứu, bồi dưỡng nhân lực tại các cơ sở giáo dục.

Thẩm tra dự thảo nghị quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết, dự thảo nghị quyết cơ bản thể chế hóa tinh thần Nghị quyết 71; xác lập được một số cơ chế, chính sách tạo tiền đề quan trọng để thực hiện chuẩn hóa, hiện đại hóa giáo dục và đào tạo theo hướng hội nhập.

Ủy ban đề nghị tiếp tục rà soát kỹ lưỡng để thể chế hóa đầy đủ nội dung của Nghị quyết 71 như hoàn thành xây dựng mạng lưới trường phổ thông nội trú; mở rộng hệ thống đào tạo dự bị đại học; khuyến khích, quy hoạch xây dựng các khu đô thị công nghệ cao - đại học...

Ngoài ra, cơ quan thẩm tra cho rằng, nhiều cơ chế, chính sách đặc thù cần nguồn lực lớn để triển khai, như chính sách đặc thù về phụ cấp ưu đãi nghề với mức tối thiểu 70% đối với giáo viên, 30% đối với nhân viên; thực hiện cung cấp miễn phí sách giáo khoa, miễn học phí, giáo trình môn học Giáo dục quốc phòng và an ninh; đầu tư hạ tầng số và nền tảng dùng chung, kết nối liên thông; chính sách hỗ trợ tín dụng, cấp học bổng cho đào tạo tiến sĩ...

Do đó, đề nghị đánh giá kỹ tác động, nhất là về nguồn lực tài chính để bảo đảm tính khả thi.