Sáng 11/12, với đa số đại biểu tham gia biểu quyết tán thành, Quốc hội thông qua Nghị quyết quy định về một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai.

Một trong những nội dung đáng chú ý của Nghị quyết này là bổ sung 3 trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Cụ thể, Nhà nước sẽ đứng ra thu hồi đất để thực hiện dự án trong khu thương mại tự do, dự án trong trung tâm tài chính quốc tế.

Hai là trường hợp sử dụng đất để thực hiện dự án thông qua thỏa thuận về nhận quyền sử dụng đất đã hết thời hạn phải hoàn thành thỏa thuận hoặc hết thời gian gia hạn hoàn thành thỏa thuận mà đã thỏa thuận được trên 75% diện tích đất và trên 75% số lượng người sử dụng đất thì HĐND cấp tỉnh xem xét, thông qua việc thu hồi phần đất còn lại để giao đất, cho thuê đất cho chủ đầu tư.

Trường hợp thứ ba là thu hồi để tạo quỹ đất thanh toán dự án theo Hợp đồng Xây dựng - Chuyển giao (Hợp đồng BT), để cho thuê đất tiếp tục sản xuất, kinh doanh đối với trường hợp tổ chức đang sử dụng đất mà Nhà nước thu hồi đất quy định tại Điều 78, Điều 79 Luật Đất đai, Nhà nước cũng sẽ đứng ra thu hồi đất.

Ngoài 3 trường hợp kể trên, Nghị quyết mới cũng bổ sung trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh làm cơ sở cai nghiện ma túy do lực lượng vũ trang nhân dân quản lý.

Điều kiện để Nhà nước đứng ra thu hồi đất với các trường hợp kể trên là phải hoàn thành việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư theo quy định của Luật Đất đai, trừ một số trường hợp như:

Thu hồi đất trong trường hợp phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không có bố trí tái định cư đã được niêm yết công khai nhưng chưa được phê duyệt đối với các dự án quan trọng quốc gia, dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật; đối với dự án khác nếu được trên 75% người sử dụng đất đồng ý thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư;

Thu hồi đất trước khi hoàn thành việc bố trí tái định cư đối với trường hợp dự án đầu tư công khẩn cấp theo quy định của pháp luật, dự án thực hiện tái định cư tại chỗ, dự án mà việc bố trí tái định cư theo tuyến công trình chính;

Chính phủ quy định chi tiết việc thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và thu hồi đất trước khi hoàn thành việc bố trí tái định cư.

Nghị quyết yêu cầu UBND cấp tỉnh quy định việc bố trí tạm cư, thời gian và kinh phí tạm cư đối với trường hợp thu hồi đất trước khi hoàn thành bố trí tái định cư.

Giá đất tính tiền bồi thường và tại nơi tái định cư thực hiện theo quy định tại Luật Đất đai, tính theo giá đất trong bảng giá đất và hệ số điều chỉnh quy định tại Nghị quyết này.

Trường hợp bồi thường bằng đất ở tại chỗ mà giá đất tại vị trí được bồi thường chưa có trong bảng giá đất thì cơ quan, người có thẩm quyền căn cứ vào giá đất trong bảng giá tại vị trí tương tự để quyết định giá đất tại nơi tái định cư trong phương án bồi thường.

UBND cấp xã có trách nhiệm báo cáo UBND cấp tỉnh để trình HĐND cấp tỉnh bổ sung vào bảng giá đất trong kỳ họp gần nhất.

Liên quan các trường hợp không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất, ngoài 6 trường hợp không được bồi thường đã quy định tại khoản 1 Điều 107 của Luật Đất đai, Nghị quyết đã bổ sung thêm một số trường hợp cũng không được bồi thường về đất khi Nhà nước thu hồi đất gồm: Đất do cơ quan, tổ chức của Nhà nước quản lý quy định tại Điều 217 của Luật Đất đai; Đất thu hồi trong trường hợp quy định tại Điều 81, khoản 1 và khoản Điều 82 của Luật Đất đai; và các trường hợp khác do Chính phủ quy định.