Sáng 23/10, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự án Luật Phá sản (sửa đổi).

Tham gia thảo luận, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh: Đây là một dự án luật khó, có tính chuyên sâu và phức tạp, liên quan đến nhiều lĩnh vực như kinh tế, tài chính, pháp luật.

Dự thảo Luật có nhiều điểm mới, đáng chú ý là việc thiết lập thủ tục phục hồi kinh doanh độc lập, rút ngắn thời gian xử lý phá sản, ứng dụng công nghệ số, hoàn thiện vai trò quản tài viên và doanh nghiệp quản lý tài sản, cũng như tăng cường cơ chế hỗ trợ của Nhà nước.

"Đây là những đổi mới mang tính đột phá, khắc phục hạn chế của Luật hiện hành vốn còn thủ tục rườm rà, thiếu cơ chế hỗ trợ và phạm vi áp dụng hẹp", Chủ tịch Quốc hội nói.

Tuy nhiên, ông cũng chỉ rõ 5 nhóm vấn đề cần đặc biệt lưu ý trong quá trình hoàn thiện dự thảo Luật để tránh rủi ro.

Thứ nhất là nguy cơ lạm dụng thủ tục phục hồi, khi doanh nghiệp có thể lợi dụng để kéo dài thời gian, trốn tránh phá sản thực sự, gây thất thoát tài sản và ảnh hưởng đến quyền lợi chủ nợ.

Thứ hai là tác động đến ngân sách Nhà nước khi quy định tạm ứng chi phí phá sản cho doanh nghiệp, hợp tác xã có thể gây lãng phí nếu không có cơ chế kiểm soát chặt chẽ.

Thứ ba là nguy cơ chồng chéo về thẩm quyền, khi giao thẩm quyền giải quyết toàn bộ tranh chấp cho tòa án có thể mâu thuẫn với Bộ luật Dân sự hay Luật Trọng tài.

Thứ tư là thiếu các quy định chi tiết về bán tài sản đồng bộ, việc chỉ quy định nguyên tắc và giao Chính phủ hướng dẫn có thể gây chậm trễ trong triển khai.

Cuối cùng là lo ngại phức tạp khi áp dụng luật với các doanh nghiệp nước ngoài, đòi hỏi cần có hướng dẫn cụ thể để tránh vướng mắc liên quan đến luật pháp quốc tế.

Để giải quyết những rủi ro trên, Chủ tịch Quốc hội đề nghị cần tăng cường cơ chế giám sát và chống lạm dụng, có thể quy định thời gian tối đa cho thủ tục phục hồi và thiết lập cơ chế giám sát độc lập của cơ quan Nhà nước hoặc hội đồng chủ nợ.

Về tài chính, cần quy định rõ tiêu chí tạm ứng chi phí phá sản từ ngân sách Nhà nước, chỉ áp dụng cho doanh nghiệp không còn tài sản nhưng có tiềm năng phục hồi, đồng thời tích hợp các chính sách hỗ trợ về thuế.

Ông cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường đào tạo, chuyên nghiệp hóa đội ngũ quản tài viên, nghiên cứu quy định yêu cầu chứng chỉ quốc tế, tăng cường đào tạo định kỳ và xây dựng hệ thống đăng ký trực tuyến.

Ngoài ra, Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số, AI hoặc Blockchain để xác minh tài sản và giao dịch, giúp minh bạch hóa quá trình; bổ sung quy định về phá sản xuyên biên giới, tham chiếu các công ước quốc tế để hài hòa với thông lệ chung, tránh chồng chéo với các luật trong nước.

Chủ tịch Quốc hội cũng đề nghị Chính phủ nên thành lập Ủy ban giám sát thực thi quy định của Luật trong 2 - 3 năm, nhằm thu thập phản hồi của doanh nghiệp, tòa án, từ đó kịp thời điều chỉnh, hoàn thiện quy định.