Cân nhắc chỉ áp thuế đối với lợi nhuận thực tế khi chuyển nhượng vàng

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 10, chiều 5/11, Quốc hội thảo luận tại tổ về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Đại biểu Lê Thị Thanh Lam (đoàn TP Cần Thơ) cho biết: Việc mở rộng đối tượng chịu thuế không chỉ nhằm tăng nguồn thu ngân sách mà còn hướng tới mục tiêu công bằng trong phân phối thu nhập xã hội. Trong bối cảnh kinh tế số phát triển, xuất hiện nhiều loại giá trị mới như tài sản ảo, tín chỉ carbon hay biển số xe trúng đấu giá, việc đưa các khoản thu nhập này vào diện chịu thuế thể hiện nỗ lực của Nhà nước trong quản lý minh bạch và thích ứng với xu thế kinh tế hiện đại.

Riêng đối với lĩnh vực vàng, một vấn đề được cử tri đặc biệt quan tâm, dự thảo luật quy định thuế thu nhập cá nhân đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng nhằm kiểm soát đầu cơ và minh bạch hóa thị trường.

Tuy nhiên, theo đại biểu, chính sách này cần được phân biệt rõ giữa hoạt động đầu cơ và tích trữ để tránh tác động đến người dân mua vàng như một hình thức tiết kiệm.

"Từ lâu, việc mua và cất giữ vàng là thói quen, tâm lý tích lũy của nhiều gia đình Việt Nam. Do đó, cần xem xét kỹ quy định về ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, bảo đảm chính sách được triển khai theo lộ trình rõ ràng, minh bạch", nữ đại biểu nói.

Bên cạnh đó, theo đại biểu cần xây dựng cơ chế khai báo và khấu trừ linh hoạt, cho phép các tổ chức kinh doanh vàng, sàn giao dịch thương mại thực hiện khấu trừ và nộp thuế thay cho người giao dịch, giúp giảm gánh nặng thủ tục hành chính cho cá nhân. Việc tích hợp khai báo thuế điện tử thông qua hệ thống định danh thuế quốc gia cũng là giải pháp cần thiết để đồng bộ thông tin và nâng cao tính minh bạch và hiệu quả quản lý.

Cùng thảo luận nội dung này, đại biểu Đào Chí Nghĩa (đoàn TP Cần Thơ) kiến nghị thay vì tính thuế trên giá chuyển nhượng vàng miếng, tài sản số nên tính thuế phần chênh lệch giá, tức lợi nhuận thực tế.

Đại biểu Nghĩa cho rằng, nếu tính theo giá chuyển nhượng, sẽ vô tình đánh thuế cả phần vốn, gây bất bình đẳng trong thực thi.

Đề nghị giao Chính phủ quyền linh hoạt điều chỉnh mức thuế chuyển nhượng vàng

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) cũng lo ngại việc áp dụng mức thuế 0,1% khi chuyển nhượng vàng miếng theo quy định tại dự thảo Luật sẽ bất hợp lý đối với người mua vàng để tiết kiệm.

"Nếu việc tích trữ, để dành mà cũng phải chịu thuế thì cũng là một vấn đề cần cân nhắc. Dĩ nhiên, mức thuế 0,1% không phải là cao, nên cũng chưa phải là điều đáng lo ngại", ông Cường nói.

Song, đại biểu Cường cho rằng, khi thị trường vàng trở nên sôi động, tiền của người dân lẽ ra dùng để đầu tư, sản xuất lại được rút ra để mua bán vàng. Hoạt động buôn bán vàng này khiến giá vàng trong nước tăng lên, làm cho thị trường bị nhiễu loạn.

Điều nguy hiểm hơn là khi giá vàng trong nước tăng cao, chênh lệch lớn so với giá thế giới, thì sẽ dẫn đến việc phải nhập khẩu vàng. Mà nhập khẩu vàng thì đồng USD trong nước lại phải mang ra ngoài dẫn tới thâm hụt nguồn ngoại tệ, gây áp lực lên tỉ giá. Khi tỉ giá tăng cao, Nhà nước rất khó điều hành và hệ quả là ảnh hưởng đến xuất khẩu, đến sản xuất trong nước.

Đại biểu nhấn mạnh việc quản lý, ổn định thị trường vàng là cần thiết, hạn chế tình trạng đầu cơ, găm giữ vàng hoặc nhập khẩu vàng quá mức gây tác động tiêu cực đến thị trường ngoại tệ.

Tuy nhiên, chính sách thuế đối với vàng cần linh hoạt, chỉ nên áp dụng khi thị trường có biến động bất thường; đồng thời, đại biểu Cường đề nghị giao Chính phủ quyền điều chỉnh kịp thời mức thuế suất trong từng giai đoạn để bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, tránh tạo gánh nặng lâu dài cho người dân và doanh nghiệp.

Về thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, đại biểu đoàn TP Hà Nội đề nghị cần xem xét quy định hợp lý hơn để vừa bảo đảm nguồn thu, vừa khuyến khích người dân giao dịch minh bạch. Đối với trường hợp người dân chỉ có một căn nhà duy nhất và bán đi để mua nhà khác phục vụ nhu cầu ở thực nên miễn thuế thu nhập cá nhân.

Ngược lại, đối với những trường hợp mua đi bán lại trong thời gian ngắn, nhằm mục đích đầu cơ, trục lợi, cần áp dụng mức thuế cao hơn. Chính sách này sẽ góp phần hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản, tương tự như cách làm của một số nước như Hàn Quốc, đồng thời khuyến khích thị trường phát triển lành mạnh, minh bạch hơn.