Điều kiện để xe được miễn kiểm định lần đầu

Thông tư 47/2024/TT-BGTVT quy định về trình tự, thủ tục kiểm định và miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới, xe máy chuyên dùng; trình tự, thủ tục chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe cơ giới cải tạo, xe máy chuyên dùng cải tạo; trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Việc kiểm định và miễn kiểm định lần đầu cho xe cơ giới, xe máy chuyên dùng được thực hiện tại bất kỳ cơ sở đăng kiểm nào trên phạm vi cả nước. Địa điểm kiểm định có thể tại cơ sở đăng kiểm hoặc ngoài cơ sở đăng kiểm; trường hợp kiểm định ngoài cơ sở đăng kiểm phải đáp ứng quy định tại khoản 2 điều này.

Chia sẻ với phóng viên Báo Xây dựng, ông Vũ Mạnh Dũng, Giám đốc Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới số 19-01V, cho biết: "Để được miễn kiểm định lần đầu, phương tiện phải đáp ứng đồng thời các điều kiện sau: xe chưa qua sử dụng và năm sản xuất đến năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận kiểm định phải dưới 2 năm, tức thời gian từ khi xe được sản xuất và đến khi làm thủ tục kiểm định chưa đủ 2 năm".

Ông Dũng dẫn ví dụ: "Nếu năm đề nghị cấp Giấy chứng nhận kiểm định là 2025 thì xe sản xuất năm 2025 hoặc 2024 sẽ đủ điều kiện miễn kiểm định lần đầu; còn xe sản xuất năm 2023 sẽ phải kiểm định. Ngoài ra, xe không được là xe đã cải tạo và phải có đầy đủ thông tin trong cơ sở dữ liệu về sản xuất, lắp ráp hoặc nhập khẩu của Cục Đăng kiểm Việt Nam".

Các trường hợp được kiểm định ngoài cơ sở đăng kiểm bao gồm: xe máy chuyên dùng; xe cơ giới hoạt động tại đảo không có cơ sở đăng kiểm; xe cơ giới đang hoạt động tại khu vực bảo đảm về an toàn, an ninh, quốc phòng; xe cơ giới chỉ hoạt động trong khu vực cảng, mỏ, công trường; xe cơ giới đang thực hiện nhiệm vụ cấp bách phòng, chống thiên tai, dịch bệnh; xe chở người bốn bánh có gắn động cơ và xe chở hàng bốn bánh có gắn động cơ tại khu vực không có cơ sở đăng kiểm; xe cơ giới quá khổ, quá tải vượt quá khả năng đáp ứng của dây chuyền kiểm định tại cơ sở đăng kiểm.

Căn cứ Thông tư 47, khi thực hiện kiểm định, các cơ sở đăng kiểm phải trang bị đầy đủ dụng cụ, thiết bị kiểm tra theo Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở vật chất kỹ thuật của cơ sở đăng kiểm xe cơ giới và cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Địa điểm kiểm định phải có đường kiểm tra phanh, trượt ngang đáp ứng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương tiện khi kiểm định xe cơ giới; có đường kiểm tra phanh đáp ứng Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xe máy chuyên dùng khi kiểm định xe máy chuyên dùng.

Việc kiểm định ngoài cơ sở đăng kiểm được thực hiện theo yêu cầu của chủ xe hoặc theo kế hoạch kiểm định định kỳ của cơ sở đăng kiểm đối với xe hoạt động tại các đảo.

Chia sẻ về tác động của chính sách miễn kiểm định lần đầu, ông Nguyễn Văn M., Giám đốc một doanh nghiệp vận tải hành khách tại Phú Thọ, cho biết: "Việc miễn kiểm định giúp xe mới được đưa vào khai thác nhanh hơn, giảm thời gian chờ đợi. Mỗi xe ra hoạt động sớm vài ngày là doanh nghiệp tiết kiệm được đáng kể chi phí".

Tránh phiền hà với thủ tục chuẩn

Thông tư 47 quy định, đối tượng được miễn kiểm định lần đầu là xe chưa qua sử dụng, có năm sản xuất đến năm nộp hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận kiểm định dưới 2 năm (năm sản xuất + 1 năm) và không bao gồm xe đã cải tạo hoặc xe không có trong cơ sở dữ liệu xe sản xuất, lắp ráp, nhập khẩu của Cục Đăng kiểm Việt Nam.

Cũng theo ông Dũng, khi chủ xe đến làm thủ tục kiểm định lần đầu hoặc sau cải tạo thường phát sinh nhiều vướng mắc trong quá trình chuẩn bị hồ sơ. Nhiều trường hợp thiếu hoặc sai bản chà số khung, số máy; với những xe có vị trí số khung, số máy đơn giản, nhân viên trung tâm có thể hỗ trợ cà lại để hoàn thiện hồ sơ.

Ông nói, một số chủ xe sản xuất trong nước quên photo phiếu kiểm tra chất lượng xuất xưởng, trong khi đây là giấy tờ bắt buộc. Hồ sơ đăng ký xe (bản chính hoặc giấy hẹn) đôi khi không khớp thông tin vì bị ghi sai hoặc thiếu. Nhiều người cũng chưa nắm rõ rằng bản đăng ký phải là bản sao công chứng hay chỉ cần bản photo, hoặc giấy hẹn đăng ký chưa có đủ dấu của cơ quan chức năng.

Với xe đã cải tạo, các lỗi phổ biến gồm thiếu hồ sơ thiết kế, biên bản nghiệm thu cải tạo hoặc giấy ủy quyền hoán cải cho người mang xe đi kiểm định. Một số vướng mắc trung tâm có thể hỗ trợ trực tiếp, nhưng một số giấy tờ bắt buộc chủ xe hoặc doanh nghiệp phải tự bổ sung đầy đủ thì đơn vị mới có thể thực hiện quy trình kiểm định.

Để hạn chế tình trạng người dân phải đi lại nhiều lần, trung tâm đã công khai danh mục giấy tờ và hướng dẫn thủ tục trên Facebook, Zalo và bảng niêm yết tại đơn vị, giúp chủ xe chủ động chuẩn bị hồ sơ, ông Dũng nhấn mạnh.

Với việc triển khai Thông tư 47, tại Trung tâm Đăng kiểm xe cơ giới 19-01V Phú Thọ, trong 9 tháng đầu năm đã có tổng cộng 12.481 lượt phương tiện đạt và 2.147 lượt phương tiện không đạt kiểm định. Cụ thể, trong lần kiểm định đầu tiên, có 10.416 lượt phương tiện đạt và 2.135 lượt không đạt, trong đó ô tô từ 9 chỗ trở xuống đạt 6.851 lượt, còn ô tô tải trên 2 tấn đạt 1.744 lượt. Trong lần kiểm định thứ hai, có 2.053 lượt phương tiện đạt và chỉ 12 lượt không đạt, chủ yếu là các xe tải từ 2 tấn trở lên.

Ngoài ra, trung tâm đã lập hồ sơ miễn kiểm định cho 2.639 xe, in lại giấy chứng nhận cho 24 xe, đồng thời cấp tổng cộng 15.141 giấy chứng nhận cùng với tem kiểm định tương ứng.

Ông Nguyễn Việt Hùng (phường Việt Trì, Phú Thọ) kể: "Lúc đầu tôi cứ nghĩ mua xe mới chỉ cần mang đăng ký đi là xong, ai ngờ còn phải có phiếu xuất xưởng, số khung, số máy… May mà cán bộ trung tâm nhiệt tình, không thì chắc tôi phải đi lại mấy lần".

Việc công khai thủ tục và hướng dẫn chi tiết không chỉ giúp người dân thực hiện kiểm định nhanh, giảm phiền hà mà còn góp phần nâng cao hiệu quả quản lý, đảm bảo trật tự, an toàn giao thông và tuân thủ quy định của pháp luật.