Quy mô 8 làn xe, tốc độ thiết kế 100km/h

Trình bày tờ trình, Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 đi qua địa bàn TP.HCM và các tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, Đồng Nai, Bình Dương, Long An.

Dự án có điểm đầu tại ngã tư Tóc Tiên - Châu Pha (khu vực nút giao với cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu với đường tỉnh 992) và điểm cuối giao với đường trục Bắc - Nam tại khu vực cảng Hiệp Phước, huyện Nhà Bè, TP.HCM. Tổng chiều dài toàn tuyến trên 207km.

Trong đó, tổng chiều dài đầu tư khoảng 159,31km bao gồm: đoạn qua tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu dài 18,23km; đoạn qua tỉnh Đồng Nai dài khoảng 46km; đoạn qua TP.HCM dài 20,5km và đoạn qua tỉnh Long An dài 74,5km.

Về quy mô, đường có tốc độ thiết kế 100km/h, quy mô 8 làn xe cao tốc; tổng bề rộng nền đường (bao gồm đường cao tốc và đường song hành) 74,5m.

Giai đoạn 1, đầu tư phân kỳ với quy mô 4 làn xe, tốc độ thiết kế 100km/h, bề rộng nền đường 25,5m; đầu tư đường song hành, đường gom hai bên tuyến đường bộ cao tốc tại các vị trí qua khu dân cư, khu đô thị.

Giai đoạn hoàn chỉnh đầu tư với quy mô 8 làn xe cao tốc, tổng bề rộng nền đường 74,5m; đầu tư đồng bộ đường song hành quy mô tối thiểu 2 làn xe.

Về thực hiện giải phóng mặt bằng, sẽ thực hiện một lần theo quy mô mặt cắt ngang giai đoạn hoàn chỉnh.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh cho biết, dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM được đầu tư theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT, bằng nguồn vốn nhà nước và vốn nhà đầu tư.

Dự án được phân chia thành 2 nhóm với 10 dự án thành phần. Trong đó, nhóm dự án thành phần 1 (DATP 1) gồm: bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và xây dựng đường gom, đường song hành; thực hiện theo hình thức đầu tư công.

Nhóm dự án thành phần 2 (DATP 2) gồm: đầu tư xây dựng phần đường cao tốc; thực hiện theo phương thức PPP, loại hợp đồng BOT.

Sơ bộ tổng mức đầu tư giai đoạn 1 (giai đoạn phân kỳ) của dự án khoảng 120.412 tỷ đồng, sử dụng nguồn vốn ngân sách Nhà nước và vốn nhà đầu tư để thực hiện.

Trong đó, vốn ngân sách Nhà nước khoảng 69.780 tỷ đồng (chiếm 57,95%), vốn nhà đầu tư khoảng 50.632 tỷ đồng (chiếm 42,05%).

Đề xuất 7 chính sách đặc thù

Bộ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, Chính phủ đề xuất 7 cơ chế, chính sách đặc thù thực hiện dự án đường Vành đai 4 TP.HCM bao gồm:

Chính sách 1: Về khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường phục vụ dự án: Kiến nghị trong thời gian thực hiện dự án, nhà thầu thi công không phải thực hiện thủ tục cấp giấy phép khai thác mỏ khoáng sản làm vật liệu xây dựng.

Chính sách 2: Giao Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh và Chủ tịch UBND các tỉnh (Long An, Đồng Nai và Bà Rịa - Vũng Tàu) thẩm quyền quyết định đầu tư các dự án thành phần.

Chính sách 3: Về trình tự, thủ tục lập, thẩm định và quyết định điều chỉnh chủ trương đầu tư các dự án thành phần đầu tư theo phương thức PPP:

Kiến nghị đối với dự án thành phần không sử dụng vốn ngân sách trung ương tham gia dự án, khi điều chỉnh quy mô, tổng mức đầu tư tăng từ 10% và không quá 20% (đối với các dự án thành phần do UBND TP.HCM, UBND các tỉnh Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu làm cơ quan có thẩm quyền); tăng 10% trở lên hoặc tăng giá trị vốn nhà nước trong dự án PPP (đối với các dự án thành phần do UBND tỉnh Long An làm cơ quan có thẩm quyền) trong các trường hợp dự án bị ảnh hưởng bởi sự kiện bất khả kháng; quy hoạch, chính sách, pháp luật có liên quan thay đổi; khi điều chỉnh báo cáo nghiên cứu khả thi, cho phép UBND các địa phương được quyền thực hiện các trình tự, thủ tục lập, tổ chức thẩm định, trình HĐND cấp tỉnh (đối với TP.HCM, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu), trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội (đối với Long An) phê duyệt điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án thành phần theo quy định.

Chính sách 4: Về lựa chọn đơn vị thực hiện các gói thầu tư vấn, phi tư vấn và các gói thầu để phục vụ công tác giải phóng mặt bằng: Kiến nghị cho phép chỉ định thầu đối với các gói thầu tư vấn, phi tư vấn, tư vấn lập điều chỉnh quy hoạch phục vụ dự án (bao gồm khu tái định cư), các gói thầu thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư, thi công xây dựng hạ tầng khu tái định cư để phục vụ giải phóng mặt bằng.

Chính sách 5: Về thi tuyển phương án kiến trúc đối với các công trình cầu trong đô thị là công trình cấp II trở lên và các nút giao thông: Kiến nghị Quốc hội cho phép các cầu từ công trình cấp II trở lên và các nút giao thông trong đô thị thuộc dự án xây dựng đường Vành đai 4 TP.HCM không phải thi tuyển phương án kiến trúc.

Chính sách 6: Điều chỉnh hình thức đầu tư trong trường hợp không lựa chọn được nhà đầu tư.

Chính sách 7: Về thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn: Kiến nghị Quốc hội cho phép dự án không phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật Đầu tư theo phương thức PPP.

Tạo bước đột phá, mở ra không gian phát triển kinh tế mới

Thẩm tra nội dung trên, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban Kinh tế và Tài chính (Uỷ ban KTTC) nhất trí về sự cần thiết đầu tư dự án, nhằm hiện thực hóa các chủ trương, định hướng của Đảng, chính sách của Nhà nước.

Đồng thời, tạo bước đột phá trong phát triển, hiện đại hóa kết cấu hạ tầng giao thông, kết nối các khu công nghiệp, cảng biển và cảng hàng không quốc tế, mở ra không gian phát triển kinh tế mới, tạo động lực lan toả, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế Việt Nam nói chung và các địa phương có dự án đi qua nói riêng.

Tuy nhiên, theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, hướng tuyến của dự án có một số đoạn tuyến được điều chỉnh so với quy hoạch đã được phê duyệt, do đó đề nghị thuyết minh, phân tích rõ hơn các ưu, nhược điểm của từng phương án tuyến để làm cơ sở lựa chọn hướng tuyến tối ưu, bảo đảm phù hợp với điều kiện địa hình và hiệu quả đầu tư của dự án.

Đồng thời, rà soát và tính toán kỹ lưỡng việc phân bổ lưu lượng phương tiện trên toàn tuyến để bố trí các nút giao phù hợp với quy định hiện hành, nhằm bảo đảm an toàn trong quá trình vận hành khai thác và tiết giảm, tối ưu hóa tổng mức đầu tư dự án.

Về nguồn vốn và khả năng cân đối vốn, Chính phủ đề xuất chính sách 7 (dự án không phải thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn theo quy định của Luật Đầu tư công, Luật PPP), Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị Chính phủ căn cứ quy định của Luật Đầu tư công, Luật PPP hiện hành báo cáo bổ sung việc thẩm định nguồn vốn và khả năng cân đối vốn cho dự án.

Về cơ chế, chính sách triển khai đầu tư dự án, các chính sách 1, 2, 4, 5 tương tự một số cơ chế, chính sách đã được Quốc hội cho phép áp dụng đối với một số dự án quan trọng quốc gia thời gian qua, do đó đề xuất của Chính phủ là có cơ sở.

Đối với chính sách 3, theo quy định của Luật PPP, cấp quyết định chủ trương đầu tư chỉ quyết định chủ trương đầu tư dự án tổng thể, không quyết định chủ trương đầu tư của từng dự án thành phần của dự án. Vì vậy, Ủy ban KTTC đề nghị tiếp tục rà soát, chỉnh lý cơ chế, chính sách này để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật và tránh vướng mắc trong quá trình triển khai thực hiện dự án.

Về chính sách 6, do dự án có tính chất quan trọng đã được xác định là một trong những ưu tiên cần sớm đầu tư, hoàn thành theo các Nghị quyết của Đảng, do đó, Ủy ban nhận thấy, trong trường hợp các dự án thành phần theo phương thức PPP không lựa chọn được nhà đầu tư, việc phân cấp thẩm quyền để cho phép chuyển đổi sang hình thức đầu tư công nhằm bảo đảm tiến độ hoàn thành là có cơ sở.