Tham gia thảo luận, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn TP Hải Phòng) quan tâm đến việc miễn giấy phép xây dựng đối với một số công trình.

Theo bà, dự thảo luật quy định miễn giấy phép xây dựng đối với một số loại công trình, theo hướng giảm "tiền kiểm", tăng "hậu kiểm" trong việc quản lý các công trình xây dựng.

"Đây là nội dung phù hợp với mục tiêu cải cách, cắt giảm các thủ tục hành chính, giảm thời gian, chi phí thực hiện các thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp", đại biểu Nga nhấn mạnh.

Tuy nhiên, bà cũng thẳng thắn chỉ ra tình trạng xây dựng không phép, sai phép, lấn chiếm vỉa hè, đất công, xây vượt tầng, thay đổi công năng… vẫn diễn ra ở nhiều nơi. Nhiều vi phạm không được phát hiện từ sớm, chỉ khi công trình đã xây gần xong hoặc hoàn thiện mới bị phát hiện và xử lý.

Trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, đội ngũ cán bộ chuyên môn về xây dựng ở cấp xã còn mỏng, phần lớn là kiêm nhiệm, không có đủ lực lượng để thực hiện giám sát, phát hiện kịp thời vi phạm; ở một số địa phương còn thiếu cán bộ có chuyên môn sâu về xây dựng.

Từ đó, bà đề nghị song song với việc cắt giảm "tiền kiểm", miễn giấy phép xây dựng một số công trình, cần bổ sung các cơ chế tăng cường "hậu kiểm".

Đồng thời quy định rõ trách nhiệm của UBND cấp xã trong việc kiểm tra, phát hiện và xử lý vi phạm ngay từ giai đoạn đầu; bổ sung chế tài xử lý trách nhiệm người đứng đầu nếu không phát hiện hoặc xử lý kịp thời các sai phạm về công trình xây dựng.

Mặt khác, nghiên cứu bố trí lực lượng hỗ trợ quản lý xây dựng ở cấp cơ sở để khâu "hậu kiểm" thực sự kịp thời và đạt hiệu quả.

Đại biểu Nguyễn Tâm Hùng (đoàn TP. HCM) cho biết, dự thảo Luật đã phân cấp mạnh mẽ khi giao cấp xã quản lý trật tự xây dựng gắn với thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Tuy nhiên, ông đề nghị quy định cụ thể hơn nhằm tạo thuận lợi khi thực hiện.

Dẫn chứng một số vụ việc xây nhầm nhà trên đất người khác tại Hải Phòng, TP.HCM thời gian qua, đại biểu Phạm Văn Hoà (đoàn Đồng Tháp) nhìn nhận: Điều này thể hiện sự bất cập trong chuyển từ tiền kiểm sang hậu kiểm hoặc hậu kiểm từng phần.

"Các vụ việc trên cho thấy việc không kiểm tra đầy đủ ngay từ đầu đã dẫn đến xây dựng nhầm vị trí, kéo theo hệ lụy nghiêm trọng", đại biểu Hoà nói và nhấn mạnh vai trò, trách nhiệm của chính quyền địa phương trong hậu kiểm là hết sức quan trọng.

Ông cho rằng, ngay khi công dân báo tin khởi công, chính quyền phải cử cán bộ đến hậu kiểm, đôn đốc, nhắc nhở, không chờ đến khi hoàn thành mới hậu kiểm. Có như vậy mới đảm bảo hiệu quả của hậu kiểm, hạn chế các tình huống gây tốn kém, tranh chấp cho người dân.

Đại biểu Khương Thị Mai (đoàn Ninh Bình) nhấn mạnh: Dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đã có bước tiến quan trọng trong việc đổi mới tư duy từ quản lý hành chính sang quản lý kiến tạo, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp.

Đơn cử như quy định đơn giản hóa quá trình lập, thẩm định và phê duyệt; phân cấp mạnh mẽ cho cấp tỉnh và cấp xã trong quản lý trật tự xây dựng, cấp phép xây dựng và thẩm tra thiết kế; tăng cường vai trò của chủ đầu tư trong quản lý thiết kế, giám sát thi công và xây dựng hỗ trợ doanh nghiệp trong tư vấn thiết kế.

Góp ý thêm, đại biểu đề nghị xem xét quy định tạo điều kiện để doanh nghiệp tự đánh giá, tự điều chỉnh trong phạm vi cho phép của công trình xây dựng. Đơn cử như điều chỉnh quy hoạch, thiết kế thi công một hạng mục nhỏ… không ảnh hưởng đến môi trường, phòng cháy chữa cháy và an toàn. Chủ đầu tư chỉ cần thông báo tới cơ quan quản lý việc điều chỉnh, phù hợp với tiến độ được cấp phép.

ĐBQH: Luật Xây dựng (sửa đổi) tháo gỡ nhiều vấn đề địa phương từng kiến nghị

Nhiều đại biểu đánh giá cao dự thảo Luật Xây dựng (sửa đổi) đã đơn giản hóa đáng kể thủ tục hành chính, rút ngắn thời gian xử lý; tăng cường phân cấp, phân quyền, tạo sự chủ động và linh hoạt trong quá trình triển khai dự án.