Tham gia thảo luận, đại biểu Quàng Thị Nguyệt (đoàn Điện Biên) quan tâm đến các biện pháp để duy trì mức sinh thay thế, đặc biệt là quy định ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội.

Dự thảo Luật quy định ưu tiên cho phụ nữ sinh đủ hai con hoặc nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết được mua hoặc thuê nhà ở xã hội. Song, theo đại biểu quy định này cần được làm rõ hơn để tránh trường hợp lợi dụng chính sách của những người không trực tiếp nuôi con.

Do đó, đại biểu Nguyệt đề nghị sửa đổi theo hướng: "Ưu tiên mua hoặc thuê nhà ở xã hội theo quy định của pháp luật về nhà ở đối với phụ nữ sinh đủ và trực tiếp nuôi hai con, hoặc nam giới đang trực tiếp nuôi hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết".

Dẫn quy định tại dự thảo Luật về việc địa phương căn cứ điều kiện kinh tế - xã hội và khả năng cân đối ngân sách để hỗ trợ các đối tượng trên và hỗ trợ tài chính khi sinh con đối với phụ nữ dân tộc ít người, phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi, phụ nữ ở địa phương có mức sinh thấp; nhưng không thấp hơn mức hỗ trợ do Chính phủ quy định.

Đại biểu đề nghị dự thảo Luật cần quy định rõ theo hướng Chính phủ ban hành chính sách hỗ trợ tối thiểu và hỗ trợ kinh phí để các địa phương còn khó khăn có điều kiện triển khai thực hiện. Bởi các địa phương như Điện Biên, chủ yếu nhận hỗ trợ từ ngân sách Trung ương rất khó cân đối để thực hiện chính sách trên.

Về chính sách ưu tiên mua, thuê nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con, đại biểu Nguyễn Văn Quân (đoàn TP Cần Thơ) cho rằng đây là chủ trương rất ưu việt. Tuy nhiên, cần cân nhắc những trường hợp bất khả kháng do hiếm muộn, hoặc do điều kiện khách quan không sinh con được.

Đại biểu cho rằng nếu quy định cứng nhắc chỉ ưu tiên người sinh đủ hai con có thể dẫn tới xung đột với Luật Bình đẳng giới, bởi những người mong muốn sinh con nhưng không thể thực hiện được sẽ bị thiệt thòi về quyền lợi.

Cũng góp ý dự thảo Luật, đại biểu Trương Thị Ngọc Ánh (đoàn TP Cần Thơ) cho biết, dự thảo Luật mới chỉ quy định khuyến khích đưa nội dung "không trọng nam hơn nữ, không lựa chọn giới tính khi sinh" vào hương ước, quy ước của cộng đồng là chưa đủ, không có chế tài bắt buộc.

Đồng thời cho rằng, việc giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh không thể chỉ dừng lại ở truyền thông hay quy định trong hương ước, quy ước; hay cấm công bố giới tính khi khám thai, mà cần được triển khai đồng bộ bằng nhiều giải pháp.

Đơn cử như bổ sung các chính sách chăm sóc, hỗ trợ trẻ em gái từ khi sinh ra đến khi trưởng thành, cũng như chính sách quan tâm của Nhà nước, chính quyền và toàn xã hội đối với phụ nữ, để bảo đảm thực hiện bình đẳng giới một cách thực chất và bền vững.