Dự thảo Nghị định mới nhằm khắc phục những vướng mắc trong thực tiễn, đảm bảo tính phù hợp với Luật Đường bộ 2024. Nhiều hành vi vi phạm về sử dụng, khai thác đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ, vận tải đường bộ sẽ bị tăng nặng mức phạt. Đáng chú ý, dự thảo phân cấp triệt để thẩm quyền xử phạt cho UBND các cấp và làm rõ quy trình xử lý vi phạm qua thiết bị kỹ thuật.

Tăng nặng mức phạt xâm phạm kết cấu hạ tầng

Một trong những nội dung cốt lõi của dự thảo là việc sửa đổi, bổ sung các quy định tại nhiều điều (như Điều 5, 8, 9, 11, 12, 13...) để bảo đảm phù hợp với Luật Đường bộ 2024.Theo đó, dự thảo đề xuất tăng mức phạt tiền đối với các hành vi vi phạm về sử dụng, khai thác trong phạm vi đất dành cho kết cấu hạ tầng đường bộ. Cụ thể, các hành vi như: dựng cổng chào, treo băng rôn, đặt biển hiệu, đổ rác, vật liệu trái phép, tự ý đào đắp, xây dựng nhà ở trái phép, tháo dỡ, di chuyển công trình đường bộ trái phép sẽ bị xử phạt nghiêm khắc.

Đặc biệt, hành vi tự ý đấu nối trái phép vào đường nhánh, đường chính sẽ bị phạt tiền từ 15 - 20 triệu đồng đối với cá nhân và từ 30 - 40 triệu đồng đối với tổ chức. Mức phạt cũng được tăng đối với các hành vi làm hư hỏng, phá hoại công trình đường bộ, hệ thống thoát nước, biển báo hiệu và đèn tín hiệu giao thông.

Siết chặt hoạt động vận tải và trạm thu phí

Trong lĩnh vực vận tải đường bộ, dự thảo cũng bổ sung và siết chặt nhiều quy định. Lái xe, phụ xe không mặc đồng phục hoặc không đeo thẻ tên theo quy định sẽ bị phạt từ 300.000 - 500.000 đồng.

Đối với các tổ chức, cá nhân kinh doanh vận tải, dịch vụ hỗ trợ vận tải, mức phạt sẽ tăng nặng đối với hành vi sử dụng xe không đúng loại hình kinh doanh, sử dụng lái xe hoặc nhân viên không có hợp đồng lao động. Mức phạt cho vi phạm này là từ 3 - 5 triệu đồng đối với cá nhân và từ 6 - 10 triệu đồng đối với tổ chức.

Dự thảo cũng bổ sung nhiều hành vi vi phạm mới liên quan đến hoạt động trạm thu phí. Đáng chú ý, hành vi không thực hiện đúng quy trình quản lý, vận hành trạm thu phí để xảy ra tai nạn giao thông đối với phương tiện qua trạm sẽ bị phạt tiền từ 10 - 20 triệu đồng đối với cá nhân và từ 20 - 40 triệu đồng đối với tổ chức.

Ngoài ra, dự thảo cũng bổ sung các quy định xử phạt liên quan đến công trình hạ tầng kỹ thuật sử dụng chung, đào tạo thẩm tra viên an toàn giao thông, quản lý vận tải nội bộ và hoạt động cho thuê phương tiện tự lái để phù hợp với Luật Đường bộ 2024 và các Nghị định liên quan.

Phân cấp triệt để và rút ngắn thủ tục xử phạt

Điểm mới nổi bật của dự thảo là việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền theo tinh thần "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

Dự thảo phân cấp triệt để thẩm quyền cho chính quyền địa phương, theo đó UBND các cấp trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn của mình được xử phạt tất cả các vi phạm hành chính trong hoạt động đường bộ tại địa bàn quản lý. Đồng thời, dự thảo quy định rõ thẩm quyền xử phạt cho Giám đốc Sở Xây dựng, Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam, và các lực lượng cảnh sát.

Về thủ tục, dự thảo bổ sung Điều 22 nhằm cụ thể hóa quy trình xử lý vi phạm phát hiện qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ. Quy định này cho phép liên thông dữ liệu và áp dụng chế tài liên quan đến đăng kiểm khi chủ phương tiện chưa chấp hành quyết định xử phạt.

Việc gửi quyết định xử phạt cũng có thể thực hiện qua Cổng dịch vụ công Quốc gia, giúp giảm bớt thủ tục và thời gian đi lại cho người dân, đồng thời nâng cao tính minh bạch trong xử lý vi phạm.

Bên cạnh đó, dự thảo cũng lược bỏ quy định tại Điều 14 Nghị định số 100/2019/NĐ-CP về xây dựng bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ do không còn phù hợp với Luật Đường bộ 2024.