Theo đó, dự thảo Nghị định quy định phạt tiền từ 2-3 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 4-6 triệu đồng (đối với tổ chức) kinh doanh vận tải nhưng không bố trí nhân sự thực hiện theo dõi, giám sát hoạt động của lái xe, phương tiện trong suốt quá trình tham gia kinh doanh vận tải theo quy định.

Phạt tiền từ 3-4 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 6-8 triệu đồng (đối với tổ chức) kinh doanh vận tải không bố trí người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải hoặc có bố trí nhưng không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.

Phạt tiền từ 8-10 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 16 – 20 triệu đồng (đối với tổ chức) kinh doanh vận tải không có bộ phận quản lý an toàn theo quy định hoặc có nhưng bộ phận này không thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định.

Ngoài bị phạt tiền, dự thảo cũng bổ sung thêm chế tài tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh vận tải từ 1-3 tháng đối với doanh nghiệp vận tải vi phạm quy định về bố trí người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải và lập bộ phận quản lý an toàn.

Theo quy định của Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Nghị định 158/2024 quy định về hoạt động vận tải đường bộ, đơn vị kinh doanh vận tải đường bộ (không phân biệt quy mô lớn, nhỏ) đều phải lập bộ phận quản lý an toàn và bố trí người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải theo quy định.

Bộ phận này có nhiệm vụ hằng ngày theo dõi thiết bị giám sát hành trình (GSHT) gắn trên phương tiện, kịp thời chấn chỉnh, nhắc nhở và xử lý các trường hợp vi phạm như: Xe chạy quá tốc độ, lái xe liên tục, quá thời gian làm việc trong ngày, hoạt động sai hành trình, thiết bị GSHT không có tín hiệu; ghi chép hoặc cập nhật vào phần mềm của đơn vị vận tải để theo dõi, báo cáo lãnh đạo đơn vị xử lý theo quy chế.

Trước mỗi chuyến đi, người điều hành vận tải hoặc cán bộ quản lý an toàn và người lái xe phải kiểm tra GPLX của người lái xe; giấy chứng nhận kiểm định; giấy chứng nhận đăng ký xe; lệnh vận chuyển; hợp đồng vận tải hoặc giấy vận tải (giấy vận chuyển)…

Hằng tháng, quý, năm, phải thống kê quãng đường phương tiện chạy, lập kế hoạch và thực hiện chế độ bảo dưỡng, sửa chữa phương tiện.

Tổng hợp các sự cố mất ATGT trong quá trình vận tải; thống kê số vụ, nguyên nhân, mức độ TNGT đã xảy ra của từng lái xe và của toàn đơn vị; tổ chức tập huấn nghiệp vụ vận tải và ATGT cho toàn bộ người lái xe…

Quy định trên nhằm siết chặt công tác quản lý tại mỗi doanh nghiệp, nâng cao ý thức trách nhiệm của đơn vị vận tải, của tài xế, phòng ngừa và giảm thiểu rủi ro mất ATGT, TNGT.

Tuy nhiên thực tế hiện nay, nhiều đơn vị kinh doanh vận tải quy mô nhỏ chưa thực hiện nghiêm túc quy định này. Thời gian qua nhiều vụ tai nạn giao thông liên quan xe kinh doanh vận tải đã xảy ra, để lại nhiều hậu quả thương tâm. Qua điều tra, lực lượng chức năng xác định nhiều vi phạm liên quan đến tài xế, phương tiện như: Không có giấy phép lái xe theo quy định, chạy quá tốc độ, chở quá số người quy định, tài xế mất tập trung do sử dụng điện thoại,...

Theo các chuyên gia, nếu các đơn vị vận tải thực hiện đúng quy định về lập và duy trì bộ phận quản lý an toàn để kịp thời phát hiện những vi phạm trên, kịp thời chấn chỉnh, xử lý nội bộ, chắc chắn sẽ giúp phòng ngừa tai nạn.

Ông Nguyễn Công Hùng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cũng nhìn nhận: Hiện nay, cả hộ kinh doanh cá thể cũng được phép tham gia kinh doanh vận tải hành khách như các hợp tác xã và doanh nghiệp. Với quy mô nhỏ, hoạt động manh mún, nhiều hộ kinh doanh chưa thực hiện nghiêm túc các yêu cầu về bộ phận an toàn giao thông, giám sát hành trình. Việc này tiềm ẩn nguy cơ vi phạm cao và rủi ro mất an toàn giao thông.

Do đó, việc có chế tài phạt nặng (vừa phạt tiền vừa tước giấy phép kinh doanh vận tải có thời hạn) như đề xuất tại dự thảo Nghị định là cần thiết để nâng cao ý thức của các đơn vị kinh doanh vận tải trong việc lập và duy trì bộ phận an toàn giao thông.

Mặt khác, các chuyên gia cho rằng, khi có chế tài, cơ quan quản lý cần tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực hiện để kịp thời xử nghiêm các vi phạm, đảm bảo tính răn đe và hiệu quả của chế tài.