Chuyển từ tư duy "đi cho được" sang "đi cho đúng"

Vừa qua, căn cứ các quy định tại Luật Đường bộ; Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ; Nghị định số 165/2024/NĐ-CP ngày 26/12/2024 của Chính phủ và các thông tư, văn bản quy định của Nhà nước và Bộ Xây dựng... Cục Đường bộ Việt Nam đã ban hành các quyết định điều chỉnh, bổ sung phương án tổ chức giao thông phân làn và quy định tốc độ trên một số tuyến cao tốc, trong đó có cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ và cao tốc Hà Nội - Hải Phòng.

Theo đó, cấm xe ô tô tải thông dụng, ô tô tải chuyên dùng, ô tô đầu kéo, kéo moóc, ô tô khách trên 29 chỗ ngồi và xe khách giường nằm đi vào làn 1 (làn sát dải phân cách giữa) của các tuyến cao tốc. Đồng thời, điều chỉnh lại tốc độ tối đa, tối thiểu cho các làn xe trên hai cao tốc nêu trên.

Qua một thời gian áp dụng, việc điều chỉnh này đã mang lại nhiều tín hiệu tích cực, đảm bảo giao thông trên các tuyến cao tốc an toàn và thông suốt.

Là một tài xế thường xuyên lưu thông trên tuyến cao tốc Pháp Vân - Cầu Giẽ, anh Nguyễn Quang Ninh từng không ít lần cảm thấy bức xúc khi các xe tải lớn di chuyển chậm ở làn trong cùng sát dải phân cách, gây cản trở cho các phương tiện có tốc độ cao hơn.

"Nhiều lúc có tình trạng xe tải, xe container "bò" song song ở làn 1, làn 2, dẫn đến các phương tiện phía sau rất khó vượt, gây ùn tắc giao thông. Sau khi điều chỉnh phương án tổ chức giao thông, trong đó quy định rõ tốc độ tối thiểu và phân làn theo loại phương tiện, tôi cảm thấy việc lưu thông thuận tiện hơn hẳn", anh Ninh chia sẻ.

Anh Hoàng Khánh Nội, tài xế chuyên chạy tuyến Hà Nội - Hải Phòng cũng cho biết, trước đây anh thường gặp tình trạng ùn tắc tại các nút giao, đặc biệt vào giờ cao điểm, gây ảnh hưởng đến tiến độ giao hàng.

Đến nay, tình hình đã cải thiện rõ rệt, hệ thống biển báo được điều chỉnh rõ ràng hơn, phân làn hợp lý, tốc độ lưu thông ổn định hơn. Nhờ đó, việc di chuyển trở nên thuận tiện, an toàn và hiệu quả hơn.

Một chuyên gia về quy hoạch giao thông nhận định, việc triển khai phân làn theo tốc độ và loại phương tiện trên các tuyến cao tốc như Pháp Vân - Cầu Giẽ hay Hà Nội - Hải Phòng là một tín hiệu tích cực. Nó cho thấy sự chuyển từ tư duy "đi cho được" sang "đi cho đúng".

Phân làn không chỉ là giải pháp kỹ thuật để giảm xung đột giao thông, mà còn là cách để định hình hành vi người lái xe. Khi mỗi loại phương tiện được đi đúng làn, đúng tốc độ, thì giao thông sẽ vận hành như một dòng chảy mượt mà.

Theo chuyên gia, các quốc gia như Đức, Nhật Bản và Hàn Quốc đã áp dụng phân làn trên cao tốc từ lâu. Tại Đức, các làn đường được quy định rõ ràng, làn trái dành cho xe vượt, làn giữa cho xe chạy ổn định, làn phải cho xe tốc độ thấp. Tại Nhật Bản, xe tải bị giới hạn ở làn ngoài cùng bên phải và tốc độ tối đa thấp hơn xe ô tô con.

"Những quy định này không chỉ giúp giảm tai nạn mà còn tạo ra một môi trường giao thông có trật tự, nơi người tham gia giao thông hiểu rõ vai trò của mình và hành xử có trách nhiệm", chuyên gia phân tích.

Sẽ triển khai với các tuyến cao tốc khác

Đại diện Cục Đường bộ Việt Nam (Bộ Xây dựng) cho biết, một trong những nguyên nhân gây ùn tắc giao thông trên cao tốc là tình trạng nhiều phương tiện, đặc biệt xe tải, xe khách có kích thước lớn lưu thông chậm, nhiều khi còn lưu thông song song nhau, khiến nhiều phương tiện ùn ứ phía sau.

Để giảm tình trạng ùn tắc giao thông, nâng cao an toàn giao thông trên tuyến, việc điều chỉnh phương án phân làn xe, quy định tốc độ trên từng làn xe đối với các tuyến cao tốc là cần thiết.

Sau một thời gian triển khai thực hiện điều chỉnh tổ chức phân làn, quy định tốc độ trên cao tốc Hà Nội - Hải Phòng và Pháp Vân - Cầu Giẽ đã đạt được hiệu quả rõ rệt, cơ bản người điều khiển phương tiện ủng hộ, đồng tình; giao thông trên tuyến được thông thoáng hơn, nâng cao khả năng khai thác cao tốc, hạn chế được tai nạn giao thông và ùn tắc giao thông.

Cũng theo Cục Đường bộ Việt Nam, hiện nay, tuy vẫn còn một số ít phương tiện vẫn vi phạm lưu thông trên làn 1. Song, với sự vào cuộc tích cực của lực lượng Cảnh sát giao thông (Bộ Công an), công tác tuyên truyền, nhắc nhở đến người tham gia giao thông được triển khai thường xuyên, công tác tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm được tăng cường.

Cục Đường bộ Việt Nam đã và đang phối hợp với Cục Cảnh sát giao thông và các bên liên quan nghiên cứu triển khai, thực hiện đối với các tuyến cao tốc còn lại trên cả nước với mục tiêu "Tổ chức giao thông khoa học, hợp lý; để người dân dễ hiểu, thuận lợi và an toàn khi tham gia giao thông".