Chiều 16/9, Cục Đường sắt Việt Nam đã có buổi làm việc với Sở Xây dựng, Ban ATGT tỉnh Đồng Nai, Cục CSGT (C08), Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, Công ty CP Đường sắt Sài Gòn cùng lãnh đạo nhiều phường, xã trên địa bàn tỉnh. Buổi làm việc nhằm đánh giá kết quả triển khai Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về bảo đảm trật tự hành lang ATGT đường sắt, xử lý lối đi tự mở trong 8 tháng đầu năm 2025, đồng thời bàn giải pháp nâng cao an toàn giao thông đường sắt trên địa bàn tỉnh.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Đồng Nai, tuyến đường sắt Bắc - Nam đi qua địa bàn tỉnh có chiều dài hơn 89 km, bắt đầu từ xã Xuân Hòa và kết thúc tại phường Biên Hòa. Sau sáp nhập, trên toàn tuyến có 66 vị trí giao cắt với đường bộ, trong đó 32 đường ngang có gác chắn, 24 đường ngang lắp đặt hệ thống cảnh báo tự động và 10 lối đi tự mở tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông (gồm 8 lối đi đang phải tổ chức cảnh giới 24/24 và 2 lối đi rào thu hẹp).

Thời gian qua, UBND tỉnh Đồng Nai đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo siết chặt quản lý hành lang an toàn đường sắt, xử lý nghiêm tình trạng buôn bán, họp chợ tự phát ven đường ray. Các đoàn kiểm tra liên ngành thường xuyên phối hợp cùng ngành đường sắt kiểm tra hiện trường, kịp thời bổ sung biển báo, vạch sơn, gờ giảm tốc tại các vị trí giao cắt.

Từ đầu năm đến nay, tỉnh đã xử lý 6 trường hợp xây dựng công trình vi phạm hành lang an toàn, trong đó 4 trường hợp đã tháo dỡ xong, 2 trường hợp còn lại đang tiếp tục vận động và chuẩn bị áp dụng biện pháp cưỡng chế. Công an tỉnh cũng xử lý 7 vụ quay đầu xe trên đường sắt, 4 vụ phương tiện tông gãy cần chắn và 1 vụ xây dựng công trình trái phép.

Đặc biệt, Đồng Nai đã xóa 2 lối đi tự mở tại Biên Hòa và Xuân Lộc, đồng thời lên kế hoạch xóa thêm 1 lối đi tại phường Trấn Biên trong tháng 9/2025. Tuy vậy, hiện vẫn còn 10 lối đi tự mở tồn tại, trong đó nhiều điểm nóng như Km1692+300 (Tam Hiệp), Km1670+660 và Km1676+570 (Trảng Bom, Hưng Thịnh) tiềm ẩn nguy cơ tai nạn do mật độ phương tiện, xe tải, container và học sinh đi lại giờ cao điểm quá lớn.

Trong 8 tháng đầu năm 2025, lực lượng chức năng Đồng Nai đã tổ chức nhiều đợt kiểm tra hiện trường, nổi bật là cuộc kiểm tra diện rộng các ngày 18-19/3 tại toàn bộ điểm giao cắt đường bộ - đường sắt trên địa bàn. Qua đó, nhiều bất cập đã được nhận diện và khắc phục kịp thời, như bổ sung biển báo, sơn lại vạch đường, gờ giảm tốc…

Hoạt động cảnh giới và chốt gác tại các vị trí giao cắt cũng được chú trọng. Nhân viên trực tiếp phục vụ chạy tàu được nhắc nhở nâng cao tinh thần trách nhiệm, tuân thủ quy trình, trong khi lực lượng công an và Ban ATGT thường xuyên giám sát, xử lý nghiêm vi phạm. Các địa phương đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để người dân chấm dứt tình trạng ném đất, đá, chất bẩn lên tàu, hành vi tiềm ẩn rủi ro cao đối với an toàn vận hành.

Bên cạnh đó, tỉnh đã ghi nhận 6 trường hợp vi phạm hành lang ATGT đường sắt phân bố tại Xuân Lập, Long Khánh, Hố Nai, Trấn Biên, Dầu Giây và Xuân Lộc. Trong đó, 4 vụ đã xử lý dứt điểm, các trường hợp còn lại tiếp tục vận động người dân tháo dỡ, nếu không chấp hành sẽ áp dụng biện pháp cưỡng chế.

Theo Sở Xây dựng Đồng Nai, hiện Tổng công ty Đường sắt Việt Nam chưa hoàn tất việc xác lập hồ sơ quản lý, cắm mốc ranh giới đất dành cho đường sắt, gây khó khăn cho công tác quản lý, xử lý vi phạm và cấp phép xây dựng cho người dân. Thêm vào đó, chưa có hướng dẫn cụ thể về thủ tục cưỡng chế trong các trường hợp đặc thù, dẫn đến việc xử lý nhiều công trình tồn tại trước thời điểm hành lang có hiệu lực còn chậm trễ.

Tình trạng kinh doanh, họp chợ tự phát ven đường sắt vẫn phổ biến, nhất là tại Km1684+780. Ở nhiều nơi, chính quyền mới dừng lại ở việc lập biên bản, chưa xử lý triệt để. Một số điểm giao cắt như Km1670+660, Km1676+570 hay Km1684+780 thường xuyên ùn tắc, đặc biệt nguy hiểm khi lưu lượng phương tiện tăng cao.

Để giải quyết dứt điểm, Sở Xây dựng và Ban ATGT tỉnh Đồng Nai đã kiến nghị Cục Đường sắt Việt Nam nhiều nội dung quan trọng. Bao gồm cải tạo, nâng cấp các lối đi tự mở thành đường ngang hợp pháp, đặc biệt tại Km1670+660, Km1676+570 và Km1702+945. Nâng cấp đường ngang tại Km1684+780 từ cảnh báo tự động lên đường ngang có người gác.

Mở rộng mặt đường tại đường ngang Km1677+270 (đường vào ga Trảng Bom) để giảm ùn tắc, đồng thời hoàn thiện thủ tục pháp lý để xây dựng đường gom, hàng rào hộ lan nhằm xóa bỏ lối đi tự mở tại Km1701+250. Sớm cắm mốc giới hành lang đường sắt, tạo cơ sở pháp lý vững chắc để quản lý.

Trong khi đó, đại diện nhiều phường, xã cũng nêu thực trạng và kiến nghị cụ thể. Phường Biên Hòa cho biết còn 3 lối đi tự mở, song các tuyến đường gom thay thế chưa triển khai do thiếu kinh phí. Phường Tam Hiệp hiện có 6 điểm giao cắt, trong đó 2 vị trí địa phương phải tự chi trả người cảnh giới.

Còn Xuân Lộc sau sáp nhập, địa phương có 24 km đường sắt, đã xóa 3 lối đi tự mở, song kiến nghị ngành đường sắt sớm cắm mốc giới để quản lý dễ dàng hơn.

Riêng đại diện phường Long Khánh đề nghị ngành đường sắt sửa chữa mặt đường tại vị trí giao cắt với đường Ngô Quyền vì đã xuống cấp.

Đại diện C08 cho biết, trong 8 tháng đầu năm, Đồng Nai ghi nhận 1 vụ tai nạn đường sắt làm 1 người tử vong. Dù số vụ ít, nhưng vẫn còn lối đi tự mở chưa có cảnh giới, tiềm ẩn nguy cơ nghiêm trọng. Do đó địa phương cần tiếp tục phối hợp tăng cường đảm bảo ATGT đường sắt.

Ông Não Thiên Anh Minh, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đồng Nai, khẳng định: “Sở sẽ tổng hợp đầy đủ kiến nghị từ cơ sở, phối hợp ngành đường sắt đi kiểm tra thực tế và tham mưu UBND tỉnh Đồng Nai bố trí kinh phí khắc phục. Nội dung nào thuộc trách nhiệm địa phương, chúng tôi sẽ xử lý ngay, nội dung nào thuộc ngành đường sắt, đề nghị sớm triển khai để đảm bảo an toàn”.

Sau khi nghe các bên báo cáo, kiến nghị, ông Nguyễn Tiến Thịnh, Phó Cục trưởng Cục Đường sắt Việt Nam cho biết, các đề xuất này sẽ được tổng hợp, đưa vào kế hoạch trình Bộ xem xét báo cáo Thủ tướng.

“Việc bố trí gác chắn với nhiều nhân sự trực 3 ca 4 kíp, cộng chi phí xây dựng, duy tu, bảo trì kinh phí rất lớn. Do đó đây là nội dung phải trình cấp thẩm quyền quyết định”, ông Thịnh nhấn mạnh. Trước mắt, ngành đường sắt sẽ triển khai giải pháp tạm thời như cắm cọc bê tông hạn chế xe ba gác qua lối đi tự mở giảm nguy cơ mất ATGT. Bên cạnh đó sẽ phát quang cây cối ở đường ngang để tránh ảnh hưởng đến tầm nhìn, giải phóng vật cản trong hành lang để giảm nguy cơ mất an toàn”, ông Thịnh nói.

Ông cho rằng, địa phương cần tiếp tục tuyên truyền phổ biến ngăn chặn tình trạng lấn chiếm hành lang ATGT, vi phạm ATGT đường sắt. Bố trí cảnh giới lối đi tự mở, đảm bảo êm thuận tại các điểm giao cắt để người dân đi lại an toàn. Ông cũng yêu cầu Tổng công ty đường sắt phối hợp với các địa phương xác lập ranh giới đường sắt, bổ sung cọc tiêu, biển báo…

Được biết, vào sáng cùng ngày, đoàn công tác cũng đã cùng kiểm tra một số vị trí giao cắt giữa đường sắt và đường bộ, một số lối đi tự mở... tại Đồng Nai.