Người nghỉ, nhưng máy không nghỉ

Ngày 5/ 6, cơn mưa đầu mùa trút xuống từ rạng sáng, tại km44+500, công trường đường kết nối các tỉnh miền núi phía Bắc, địa phận xã An Lương, huyện Văn Chấn gần như đóng băng bởi mưa rừng nặng hạt suốt từ đêm trước. Đất mềm, đá trơn, tầm nhìn hạn chế khiến mọi hoạt động thi công buộc phải tạm dừng theo đúng quy trình đảm bảo an toàn.

“Chúng tôi luôn có phương án cho ngày mưa. Không đổ bê tông, không nổ mìn thì tập trung sửa chữa, bảo dưỡng máy móc. Đây là những khoảng thời gian quý để 'thở' một chút sau chuỗi ngày cày ải liên tục”, anh Đào Duy Bích, chỉ huy trưởng Công ty Cổ phần Đầu tư Nam - Invest thi công gói thầu XL11 chia sẻ.

Dưới mái bạt tạm che chắn bên lề tuyến, chiếc máy xúc bánh xích được các kỹ thuật viên kiểm tra hệ thống thủy lực. Cách đó không xa, tổ bảo dưỡng đang thay dầu và vệ sinh hệ thống lọc gió cho dàn lu rung 25 tấn và máy xúc.

Tuyến đường kết nối các tỉnh miền núi phía Bắc chạy xuyên qua nhiều địa hình hiểm trở: đèo cao, vực sâu, đất đá pha lẫn sét đỏ đặc trưng. Trong điều kiện ấy, dàn máy móc phải hoạt động với cường độ và áp lực lớn, liên tục leo dốc, phá đá, san gạt nền đường. Hỏng vặt, hỏng nặng là chuyện như cơm bữa nếu không được bảo dưỡng định kỳ.

Anh Bàn Văn Hà, lái máy xúc PC 200, nhà thầu Công ty Cổ phần Đầu tư Nam - Invest, vừa lau vết dầu dưới gầm xe, vừa kể: “Có con máy xúc đã làm việc không nghỉ hơn một tháng. Hôm nay tranh thủ tháo hệ thống xích để kiểm tra độ mòn, kịp thời thay thế nếu cần. Nếu chờ đến lúc gãy giữa dốc thì vừa nguy hiểm vừa khó cứu hộ.”

Trong căn lán lợp tôn tạm bợ dựng sát chân taluy, những hòm đồ nghề, can dầu nhớt, lọ mỡ bò, cuộn dây điện và cả laptop để cài đặt phần mềm cho máy xúc đời mới nằm gọn gàng. Với đội kỹ thuật ở đây, ngày mưa là thời điểm để “cân chỉnh” lại không chỉ thiết bị mà cả tâm thế cho những ngày nắng sắp tới.

Anh Đào Xuân Trường một kỹ sư Công ty Cổ phần Đầu tư Nam - Invest đã có hơn 15 năm làm đường vùng cao vừa kiểm tra hộp số của xe ben vừa nói: “Đường ở đây như cơ thể người cao tuổi, sức đề kháng yếu, dễ tổn thương. Chỉ cần một hòn đá rơi từ ta-luy là chặn luôn cả cung đường. Cho nên ngoài thi công, mỗi ngày mưa cũng là một đợt ‘khám tổng thể’ toàn tuyến.”

Chạy bù từng giờ, từng mét đường sau mưa

Sau ba ngày mưa lớn đầu tháng 6, trời bừng nắng trở lại trên tuyến đường kết nối ba tỉnh Yên Bái -Lào Cai - Lai Châu. Tiến độ công trình bị chậm lại, theo thống kê của Ban điều hành dự án, có gói thầu trễ từ 5-7 ngày so với kế hoạch quý II. Không khí căng thẳng, nhưng không hỗn loạn. Từng tổ đội thi công lặng lẽ xếp lại máy móc, dồn lực tăng ca, tổ chức lại mặt bằng, đổ dồn vào những đoạn đã được “mở cửa” trở lại sau mưa.

Không ai bảo ai, hễ mưa tạnh là tự động quay lại vị trí, gấp đôi ca, rút ngắn nghỉ. Càng chậm tiến độ, càng phải chắc tay hơn để không phải làm lại. Ở đây không có lựa chọn dễ dàng.

Thay vì thi công hai ca như thông lệ, các tổ máy được chia làm ba kíp: sáng sớm, chiều và đêm. Ánh đèn pha trắng sáng cắm dọc tuyến, hắt ánh vàng xuống những cung đường hun hút xuyên rừng. Máy xúc, xe lu, xe ben hoạt động không ngơi nghỉ. Bữa ăn được chuyển lên tận chân dốc, công nhân tranh thủ vừa ăn vừa thay phiên nghỉ ngắn trên cabin xe.

Kỹ sư Nguyễn Văn Linh, Phó giám đốc Ban điều hành gói thầu XL-11 (Liên danh Công ty Cổ phần Đông Đô - Công ty Cổ phần 471 - Công ty Nam Invest) huy trưởng liên danh nhà thầu chia sẻ: “Chúng tôi chia nhỏ các mũi thi công, tận dụng đoạn nào mặt bằng khô là tổ chức làm ngay. Không chờ đồng loạt vì mỗi giờ đều quý”,

Tăng tốc không đồng nghĩa với chủ quan. Sau những vụ tai nạn lao động đáng tiếc từng xảy ra ở các tuyến đường vùng cao trước đây, công trường lần này đặt yếu tố an toàn lên hàng đầu. Các kỹ sư kiểm tra mặt đường kỹ lưỡng trước khi cho máy móc vận hành trở lại. Những điểm có nguy cơ sạt lở tiềm ẩn được cắm biển cảnh báo, rào chắn mềm và phân công người trực cảnh giới 24/24.

Dự án đường nối các tỉnh Tây Bắc là công trình trọng điểm, không chỉ phục vụ giao thương mà còn là mạch máu chiến lược cho an sinh và quốc phòng. Tiến độ là áp lực lớn, nhưng không thể đánh đổi bằng an toàn.

Ông Trần Nhật Phong, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án 2, Bộ Xây dựng chia sẻ: “Chúng tôi lo nhất là chuỗi ngày mưa kéo dài. Nhưng nếu tận dụng tốt những ngày mưa để chuẩn bị máy móc, vật tư, rà lại quy trình thì lúc trời quang, cả đội sẽ bứt tốc. Làm đường vùng cao, phải quen với nhịp sống dựa vào trời, vào đất như vậy.

"Hiện nay gói thầu XL-11 còn 7,77km chưa bàn giao mặt bằng. Gói thầu XL-10, khối lượng thực hiện đến nay khoảng 350/406,3 tỷ đồng, đạt 80% giá trị hợp đồng. Hiện nay, nhà thầu vẫn đẩy nhanh các phần việc trên công trường để đảm bảo tiến độ hợp đồng đã gia hạn. Gói thầu XL-09 với giá trị hợp đồng 281 tỷ đồng hoàn thành đúng thời gian. Hiện nay, nhà thầu đang hoàn thành các thủ tục nghiệm thu, bàn giao", ông Trần Nhật Phong nói.