Hoàn thiện quy chuẩn đáp ứng yêu cầu đô thị xanh và an toàn cư trú

Thời gian gần đây, câu chuyện quản lý và bố trí hạ tầng cho xe điện trong chung cư đang trở nên nóng hơn bao giờ hết. Với hơn 2 triệu xe máy điện và khoảng 300 nghìn ô tô điện đang lưu thông, yêu cầu có một quy chuẩn kỹ thuật rõ ràng, thống nhất để bảo đảm an toàn cho người dân là hết sức cấp thiết.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh chủ trì hội nghị.

Đáng chú ý, Ban quản lý chung cư HH Linh Đàm mới đây thông báo tạm dừng tiếp nhận đăng ký mới xe máy điện, xe đạp điện từ tháng 12/2025 và tiến tới ngừng hoàn toàn dịch vụ trông giữ xe điện tại tầng hầm từ ngày 1/2/2026, do lo ngại quá tải và nguy cơ mất an toàn cháy nổ. Quyết định này ngay lập tức tạo ra nhiều ý kiến trái chiều, buộc UBND phường Hoàng Liệt phải yêu cầu dừng triển khai.

Trước thực tế trên và những băn khoăn của cư dân tại nhiều chung cư, Bộ Xây dựng đã tổ chức hội nghị lấy ý kiến góp ý sửa đổi QCVN 04:2021/BXD Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư, trong đó bổ sung quy định đối với trạm sạc và trạm đổi pin cho xe điện.

Theo cơ quan chủ trì soạn thảo, từ khi ban hành đến nay, QCVN 04:2021/BXD góp phần nâng cao mức độ an toàn cho các công trình nhà ở, đặc biệt là nhà chung cư và nhà chung cư hỗn hợp. Các yêu cầu về kết cấu, phòng cháy chữa cháy và thoát hiểm được cập nhật rõ ràng, nâng cao an toàn công trình giúp hạn chế rủi ro trong quá trình thiết kế, thi công và sử dụng.

QCVN 04:2021/BXD bổ sung nhiều nội dung phù hợp với định hướng phát triển đô thị bền vững, như yêu cầu về thông gió, chiếu sáng, diện tích cây xanh và chỗ đỗ xe. Những quy định này giúp các công trình mới đáp ứng tốt hơn nhu cầu sống tiếp cận xu hướng đô thị hiện đại.

Trong bối cảnh đô thị hóa và chuyển đổi năng lượng xanh đang diễn ra mạnh mẽ tại Việt Nam, sự gia tăng nhanh chóng của các phương tiện sử dụng năng lượng điện đã đặt ra yêu cầu mới đối với công tác quản lý Nhà nước trong lĩnh vực xây dựng. Sự phát triển này đồng thời đòi hỏi phải có một khung kỹ thuật rõ ràng để đảm bảo an toàn cho khu vực bố trí trạm sạc.

Các đại biểu cho rằng, QCVN 04:2021/BXD cần bổ sung quy định về trạm sạc và trạm đổi pin.

Tại hội nghị, các ý kiến từ cơ quan quản lý, các Cục, Vụ, Viện và doanh nghiệp đều chỉ ra rằng: Hệ thống hạ tầng trạm sạc, đặc biệt là tại các khu chung cư, cần được quy định với các tiêu chí kỹ thuật nghiêm ngặt, bao gồm giải pháp phòng chống cháy nổ, thông gió - thoát khói, yêu cầu phân khoang cách ly, cũng như các yêu cầu về quy mô, bảo vệ hệ thống điện và chống quá tải.

Bên cạnh đó, việc sử dụng và bảo trì thiết bị sạc, pin cũng cần có hướng dẫn chi tiết nhằm ngăn ngừa sự cố, đảm bảo an toàn cho người sử dụng, thiết bị và công trình.

Các đại biểu cho rằng, QCVN 04:2021/BXD vẫn đáp ứng tốt yêu cầu thực tiễn hiện nay, tuy nhiên, để phù hợp với nhu cầu mới, cần bổ sung quy định về trạm sạc và trạm đổi pin.

Việc bổ sung này là cần thiết nhằm đáp ứng sự phát triển của phương tiện giao thông sử dụng điện, bảo đảm an toàn cho hạ tầng giao thông xanh trong tương lai và xuất phát từ các yêu cầu pháp lý cũng như thực tiễn như: hoàn thiện khung pháp lý; nâng cao hiệu lực quản lý Nhà nước đối với đối tượng mới; đảm bảo tuyệt đối an toàn phòng cháy, chữa cháy và an toàn sinh mạng thông qua các yêu cầu về phân vùng ngăn cháy, trang thiết bị PCCC và vị trí bố trí.

QCVN 04:2021/BXD cụ thể hóa chủ trương của Chính phủ về chuyển đổi năng lượng xanh; đảm bảo an toàn vận hành hệ thống kỹ thuật - kết cấu công trình khi tích hợp trạm sạc có công suất lớn; đáp ứng yêu cầu hội nhập, hài hòa hóa hệ thống tiêu chuẩn quốc tế.

Hạ tầng trạm sạc xe điện - yêu cầu kỹ thuật mới cho nhà chung cư

Về mặt thực tiễn, quy chuẩn QCVN 04:2021/BXD về nhà chung cư hiện đang quy định các yêu cầu kỹ thuật bắt buộc đối với gara ô tô trong thiết kế, xây dựng mới hoặc cải tạo công trình dân dụng. Các nội dung bổ sung về trạm sạc và trạm đổi pin trong đợt sửa đổi lần này đã được tham khảo từ quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy định của nhiều nước tiên tiến cũng như các QCVN, TCVN hiện hành.

Song song đó, nhiều nội dung vẫn mang tính thời sự và phù hợp thực tiễn cần được rà soát, cập nhật, đặc biệt là các yêu cầu kỹ thuật về chỗ đỗ cho phương tiện mới, khu vực sạc xe điện, quy định về xây lắp trạm/trụ sạc trong gara ô tô, các yêu cầu về phòng chống cháy nổ và thoát nạn.

Việc bổ sung quy định đối với trạm sạc và trạm đổi pin vào Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về nhà chung cư không chỉ là yêu cầu kỹ thuật đơn thuần, mà là giải pháp quản lý Nhà nước cấp thiết nhằm kiến tạo môi trường sống an toàn, hiện đại, thúc đẩy phát triển hạ tầng giao thông xanh và đảm bảo sự phát triển bền vững của đô thị Việt Nam trong giai đoạn mới.

Sớm hoàn thiện dự thảo QCVN để giải quyết bất cập từ thực tiễn

Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh: Các cơ quan quản lý Nhà nước, từ chính quyền phường, xã, Sở Xây dựng các tỉnh, đến Bộ Xây dựng đều cho rằng liên quan đến việc bố trí hạ tầng cho xe điện trong chung cư còn nhiều bất cập và cần có giải pháp xử lý.

Thực tế, Chính phủ đã có văn bản giao Bộ Xây dựng chủ trì sửa đổi, ban hành quy chuẩn về nhà chung cư để giải quyết nội dung này. Vì vậy, việc xây dựng và ban hành sớm quy chuẩn là rất cần thiết.

Toàn cảnh hội nghị.

Trên cơ sở ý kiến tại hội nghị, Thứ trưởng giao Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản phối hợp với Viện Khoa học công nghệ xây dựng tiếp thu toàn diện nội dung thảo luận; đồng thời phối hợp với Sở Xây dựng Hà Nội khảo sát, đánh giá theo từng loại hình công trình.

Thứ trưởng nêu rõ: Các loại hình nhà ở đô thị, nhà liền kề, chung cư, nhất là chung cư xây trước năm 2020 hoặc 2010 có đặc điểm khác nhau, nên phải có cách tiếp cận phù hợp.

Về nội dung kỹ thuật, Thứ trưởng yêu cầu làm rõ ba nhóm yêu cầu chính đối với xe điện: khu vực đỗ xe, khu vực sạc điện (trạm sạc) và khu vực đổi pin (trạm đổi pin). Quy chuẩn cũng phải quy định riêng đối với ô tô và xe máy. Đồng thời kế thừa đầy đủ các quy chuẩn kỹ thuật chuyên ngành liên quan như phòng cháy chữa cháy, trạm sạc, trạm đổi pin.

Ngoài ra, cơ quan soạn thảo cần tiếp thu các ý kiến từ Ban quản trị chung cư, chính quyền các cấp, chủ đầu tư; tham khảo thông tin từ đơn thư, phản ánh thực tế quản lý để hoàn thiện dự thảo.

Thứ trưởng yêu cầu rà soát, chỉnh lý tổng thể dự thảo quy chuẩn; xác định rõ nội hàm từng vấn đề. Đặc biệt là không quy định các con số cứng khi chưa có tổng kết đánh giá, tránh rủi ro khi thực tế thay đổi nhanh.

Với công trình hiện hữu, nên để Ban quản trị quyết định tỷ lệ, quy mô bố trí khu vực xe điện theo thực tế sử dụng. Việc sửa chữa, cải tạo phải tuân thủ pháp luật về xây dựng.

Đồng thời, nghiên cứu phương án bố trí khu vực riêng cho xe điện như tách biệt hệ thống điện, lối đi, giải pháp phòng cháy chữa cháy để bảo đảm an toàn, hạn chế lan cháy và bảo vệ cư dân.

Đoàn công tác của Bộ Xây dựng khảo sát thực tế việc bố trí chỗ đỗ xe, hệ thống trụ, trạm sạc và tiếp nhận thông tin, kiến nghị của cư dân, chủ đầu tư, Ban quản trị cùng các lực lượng liên quan về những vướng mắc hiện nay.

Thứ trưởng cũng nhấn mạnh cần khuyến khích mô hình bố trí khu vực để xe điện, trạm sạc, trạm đổi pin tách khỏi tòa nhà đặt tại khuôn viên hoặc vị trí liền kề để tăng lựa chọn cho người dân, thay vì chỉ sử dụng không gian tầng hầm.

Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu bổ sung yêu cầu đối với các thiết bị thu gom pin đã qua sử dụng tại các điểm sạc hoặc đổi pin để hỗ trợ quản lý (mặc dù nội dung này chưa thuộc quy chuẩn chuyên ngành).

Thứ trưởng giao Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Viện Khoa học công nghệ xây dựng khẩn trương tiếp thu, hoàn thiện dự thảo, bảo đảm tiến độ Bộ trưởng đã giao, phải hoàn thành trong quý I/2026.

"Thời gian không còn nhiều và cần cố gắng để ban hành đúng hạn" , Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh.