Sáng 19/6, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đăng đàn trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về lĩnh vực tài chính. Trong đó, nhiều đại biểu quan tâm đến các vấn đề đầu tư hạ tầng.

Trả lời chất vấn của đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Thanh Hóa) về lo ngại việc triển khai nhiều dự án hạ tầng lớn có thể tạo ra gánh nặng nợ công cho thế hệ tương lai, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết hiện nay Chính phủ rất quyết tâm và quyết liệt trong việc phát triển hạ tầng giao thông trên phạm vi toàn quốc.

Dù nguồn ngân sách có hạn, chúng ta vẫn đang kiểm soát rất tốt nợ công và nợ Chính phủ, hiện chỉ ở mức khoảng 33% GDP - một con số rất thấp và an toàn.

Tất cả các dự án, kể cả các dự án lớn, đều được tính toán rất chi tiết về hiệu quả kinh tế - xã hội và hiệu quả tài chính. Khi cần vay vốn, cũng tính toán kỹ lưỡng về việc vay ở đâu, vay ODA hay phát hành trái phiếu.

Nhấn mạnh hiện nay còn dư địa 500.000 tỷ đồng từ phát hành trái phiếu nhưng chưa sử dụng, Bộ trưởng khẳng định điều đó cho thấy sự thận trọng trong quản lý nợ.

"Vấn đề quan trọng nhất là các dự án này phải vận hành hiệu quả. Nếu dự án có hiệu quả, sẽ tạo ra của cải, công ăn việc làm, tăng thu ngân sách, giúp chúng ta vừa trả nợ, vừa có hạ tầng đóng góp cho kinh tế - xã hội.

Thực tế, các dự án vừa qua đều là những dự án lớn và đều được đánh giá kỹ lưỡng về hiệu quả. Vì vậy, đại biểu có thể hoàn toàn yên tâm về vấn đề nợ quốc gia", Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định.

Theo Bộ trưởng, để đất nước phát triển chắc chắn phải sử dụng đòn bẩy tài chính. Đồng nghĩa phải đẩy tỷ lệ nợ công lên một cách hợp lý, tăng cường huy động vốn từ nhân dân, từ xã hội và các tổ chức tài chính quốc tế.

"Nếu không vay sẽ không có đòn bẩy để tạo ra sự tăng trưởng đột phá, đặc biệt là mục tiêu tăng trưởng hai con số. Tuy nhiên, việc tăng nợ phải đi đôi với hiệu quả, đảm bảo tạo ra giá trị để vừa tăng thu ngân sách, vừa trả được nợ", ông Thắng nói.

Đại biểu Đào Chí Nghĩa (đoàn Cần Thơ) đặt câu hỏi thời gian gần đây Đảng và Nhà nước đang có nhiều chủ trương tạo điều kiện thúc đẩy và phát triển kinh tế tư nhân, đặc biệt khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia vào các dự án lớn của đất nước.

Vậy Bộ trưởng Bộ Tài chính sẽ có những giải pháp cụ thể nào để tham mưu Chính phủ khuyến khích kinh tế tư nhân tham gia vào các dự án phát triển hạ tầng và dịch vụ công trong thời gian tới?

Trả lời chất vấn, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết bộ đã tham mưu Chính phủ trình Quốc hội sửa các quy định của Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư trong dự án 1 luật sửa 8 luật vừa qua.

Các quy định này có nhiều điểm mới đáng chú ý như: Rút ngắn, cắt giảm tối đa thời gian lập, thẩm định dự án PPP, cắt giảm thủ tục chủ trương đầu tư với một số nhóm dự án; trao quyền chủ động hơn cho cơ quan có thẩm quyền để quyết định việc thành lập hoặc không thành lập Hội đồng thẩm định.

Cùng đó là mở rộng các trường hợp được chỉ định thầu hoặc áp dụng hình thức lựa chọn đặc biệt nhà đầu tư để đáp ứng các yêu cầu cấp bách, đặc thù của dự án trọng điểm.

Nhấn mạnh đây là nội dung quan trọng, ông lấy ví dụ vừa qua có nhiều dự án Quốc hội đã duyệt nhưng quay trở lại vẫn phải làm thủ tục đấu thầu trong khi đã xác định được nhà đầu tư, gây mất rất nhiều thời gian thậm chí cả năm.

Một điểm mới khác là giản lược các yêu cầu, tiêu chí đánh giá nhà đầu tư để tạo điều kiện cho nhiều nhà đầu tư tham gia, đa dạng hóa lĩnh vực, hợp tác mới để doanh nghiệp có nhiều sự lựa chọn như: đầu tư tư - sử dụng công; đầu tư công - quản trị tư; lãnh đạo công - quản trị tư.

Ngoài ra, Chính phủ cũng ưu tiên bố trí ngân sách nhà nước để tham gia vào các dự án PPP trọng điểm (như cao tốc Bắc - Nam, sân bay Long Thành), đặc biệt trong các khâu: chuẩn bị đầu tư, giải phóng mặt bằng và chia sẻ rủi ro, cân đối nguồn lực cùng nhà đầu tư.

"Trước đây, doanh nghiệp muốn làm dự án PPP thì họ phải bỏ 100% vốn đầu tư nhưng nay trong nhiều dự án, Nhà nước tham gia lên đến 50-60%, từ đó làm tăng đáng kể sự hấp dẫn của dự án và khả năng tham gia của doanh nghiệp vào các dự án PPP", ông Thắng chia sẻ thêm.

Riêng trong lĩnh vực công nghệ, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, bộ đang xây dựng Nghị định về PPP trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, dự kiến trình Chính phủ ban hành trong tháng 6 này, trong đó có nhiều cơ chế cởi mở, đột phá để thu hút doanh nghiệp vào lĩnh vực công nghệ cao.

Với những dự án PPP hiện hữu còn khó khăn, Bộ trưởng Bộ Tài chính khẳng định sẽ tích cực tháo gỡ các vướng mắc cho các dự án PPP đã ký kết, đặc biệt những dự án bị ảnh hưởng doanh thu do các yếu tố khách quan, nhằm củng cố niềm tin nhà đầu tư.