Tận dụng sân bay Long Thành để phát triển logistics

Ngày 1/12, Đại hội lần thứ nhất Hiệp hội Logistics Đồng Nai, nhiệm kỳ 2025-2028 đã chính thức diễn ra với sự tham dự của 100 đại biểu đại diện cho các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực vận tải, logistics, cảng biển trên địa bàn tỉnh. Đây là dấu mốc quan trọng, đánh dấu sự ra đời của một tổ chức nghề nghiệp chuyên sâu, được kỳ vọng sẽ trở thành "cầu nối" chiến lược giữa doanh nghiệp - chính quyền - hạ tầng logistics trong giai đoạn phát triển mới của Đồng Nai.

Hiệp hội Logistics Đồng Nai vừa được thành lập và ra mắt trước đó hai ngày vào 29/11, tại Diễn đàn Logistics Việt Nam 2025. Là tổ chức đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp trong lĩnh vực logistics, vận tải và cảng biển, Hiệp hội ra đời trong bối cảnh Đồng Nai đang bước vào giai đoạn bứt tốc mạnh mẽ về hạ tầng, công nghiệp, thương mại và đặc biệt là logistics gắn với sân bay Long Thành và hệ thống giao thông kết nối liên vùng.

Không chỉ mang ý nghĩa về mặt tổ chức, đại hội còn ghi dấu ấn nhân văn khi trước giờ khai mạc, các đại biểu đã cùng chung tay đóng góp, ủng hộ đồng bào các tỉnh miền Trung và Tây Nguyên bị thiệt hại nặng nề do mưa lũ trong thời gian qua. Hành động thiết thực ấy thể hiện tinh thần trách nhiệm xã hội của cộng đồng doanh nghiệp logistics Đồng Nai ngay từ những bước đi đầu tiên.

Trước thềm đại hội, công tác hiệp thương nhân sự đã được thực hiện chặt chẽ, dân chủ. Kết quả, Ban Chấp hành Hiệp hội nhiệm kỳ I (2025-2028) gồm 34 người, trong đó Ban Thường trực gồm 11 người. Ông Phan Đình Cảnh, Chủ tịch Hội đồng thành viên Công ty TNHH Sản xuất Thương mại Dịch vụ Hóa Cảnh, được tín nhiệm bầu giữ chức Chủ tịch Hiệp hội Logistics Đồng Nai khóa I.

Hiệp hội có 100 hội viên là các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực logistics, vận tải, kho bãi, cảng biển, dịch vụ xuất nhập khẩu… Mục tiêu xuyên suốt của Hiệp hội là xây dựng một mô hình kết nối chặt chẽ giữa doanh nghiệp - chính quyền - hạ tầng logistics, qua đó nâng cao hiệu quả điều phối hàng hóa, giảm chi phí logistics, tăng năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp và cho cả nền kinh tế địa phương.

Hiệp hội này sẽ tham gia sâu vào các lĩnh vực trọng tâm như: phát triển dịch vụ logistics gắn với chuyển đổi số; hình thành các trung tâm phân phối, cảng cạn ICD. Phát triển logistics xanh, logistics nông sản, đề xuất các giải pháp phát triển dịch vụ logistics hiện đại, liên kết chặt chẽ với chuỗi cung ứng vùng Đông Nam Bộ.

Ông Phan Đình Cảnh cho biết, ngay trong nhiệm kỳ đầu tiên, Hiệp hội đặt mục tiêu đảm bảo 90% hội viên được tiếp cận, cập nhật đầy đủ các chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh và logistics. Hiệp hội sẽ đẩy mạnh các hoạt động dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp như đào tạo, tư vấn, xúc tiến thương mại, kết nối đối tác, chuyển giao công nghệ, góp phần giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực quản trị, đáp ứng yêu cầu hội nhập.

Còn ông Vũ Ngọc Long, Giám đốc Sở Công Thương Đồng Nai, nhấn mạnh: trong bối cảnh kinh tế hiện nay, logistics không còn đơn thuần là ngành dịch vụ hỗ trợ, mà đã trở thành một trong những động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế địa phương.

Theo ông Long, việc thành lập Hiệp hội Logistics Đồng Nai là bước đi hết sức cần thiết, phù hợp với yêu cầu phát triển thực tiễn của tỉnh cũng như xu thế hội nhập và phát triển bền vững. Lãnh đạo tỉnh kỳ vọng Hiệp hội sẽ thực sự trở thành "mái nhà chung" của cộng đồng doanh nghiệp logistics, hoạt động đúng tôn chỉ, mục đích, phát huy tốt vai trò đại diện, là cầu nối hiệu quả giữa doanh nghiệp với chính quyền.

Ông Trần Thanh Hải, Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu Bộ Công Thương, đánh giá Đồng Nai là một trong những địa phương mạnh dạn và có nhiều lợi thế để phát triển logistics. Theo ông Hải, ngoài đường bộ, đường thủy, logistics hàng không sẽ là lợi thế khác biệt, gắn trực tiếp với Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

"Với tầm vóc của sân bay Long Thành, Đồng Nai phải đặt mục tiêu xây dựng nơi đây trở thành điểm trung chuyển hàng hóa quan trọng của khu vực và cả nước, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế," ông Trần Thanh Hải nhấn mạnh.

Tuy nhiên, theo vị lãnh đạo Cục Xuất nhập khẩu, dù có nền tảng vị trí thuận lợi nhưng hạ tầng logistics của Đồng Nai hiện vẫn còn manh mún, chưa đồng bộ. Để logistics thực sự trở thành "mạch máu" của nền kinh tế, địa phương cần đồng thời phát triển hạ tầng cứng, hạ tầng mềm và hạ tầng số, từ giao thông, kho bãi, cảng cạn đến quản lý dữ liệu, kết nối chuỗi cung ứng. "Chuỗi logistics chỉ vận hành hiệu quả khi có sự liên thông giữa hạ tầng thương mại, giao thông và công nghệ thông tin. Đây chính là điểm cần tập trung tháo gỡ trong thời gian tới," ông Hải nhận định.

Hạ tầng logistics Đồng Nai từng bước hình thành rõ nét

Thực tế thời gian qua, Đồng Nai đã và đang có những bước đi khá bài bản trong phát triển logistics. Toàn tỉnh đã quy hoạch 4 trung tâm logistics lớn với tổng diện tích hơn 950ha, gồm: 2 trung tâm tại khu vực sân bay Long Thành, 1 trung tâm tại xã Phước An và 1 trung tâm tổng kho trung chuyển miền Đông tại Trảng Bom.

Bên cạnh đó, trên địa bàn hiện có 3 cảng lớn hoạt động theo mô hình logistics gồm: ICD Tân Cảng - Long Bình (232 ha), ICD Tân Cảng - Nhơn Trạch (11,1 ha) và ICD Cảng Đồng Nai (17,8 ha). Đặc biệt, tháng 11/2024, Khu dịch vụ hậu cần Cảng Phước An cũng đã chính thức đi vào hoạt động, bổ sung thêm một mắt xích quan trọng trong chuỗi logistics của tỉnh.

Tính đến tháng 6/2025, Đồng Nai đã thu hút 14 dự án logistics với tổng diện tích gần 64 ha, trong đó có 11 dự án FDI với tổng vốn đầu tư đăng ký hơn 317 triệu USD. Ngoài ra, nhiều dự án đang được triển khai như ICD Thái Bình Shoes Tân Vạn, Trung tâm Logistics BW… Về năng lực vận tải và kho bãi, toàn tỉnh hiện có 339 đơn vị vận tải với hơn 31.277 xe đang hoạt động. Tổng diện tích đất dịch vụ tại các khu công nghiệp là 229,57 ha, trong đó còn khoảng 120 ha đất dịch vụ chưa sử dụng, sẵn sàng đón các nhà đầu tư trong lĩnh vực kho bãi, logistics.

Theo định hướng của ngành công thương, đến năm 2050, logistics Đồng Nai sẽ khẳng định vị thế là trung tâm logistics tầm khu vực và hướng tới toàn cầu, với hệ thống hạ tầng đồng bộ, phát triển vận tải đa phương thức, các dịch vụ logistics chất lượng cao, dựa trên nền tảng các trung tâm logistics hiện đại cấp vùng và cấp tỉnh.

Trong bức tranh tổng thể cả nước, Đồng Nai hiện nằm trong nhóm địa phương dẫn đầu về dịch vụ logistics nhờ lợi thế có số lượng khu công nghiệp lớn, cùng hàng loạt dự án hạ tầng giao thông trọng điểm quốc gia đang và sẽ hình thành trên địa bàn. Đặc biệt, sân bay Long Thành được xem là "thỏi nam châm" thu hút các tập đoàn, doanh nghiệp logistics lớn trong và ngoài nước.

Một số doanh nghiệp hạ tầng cảng cho rằng, Đồng Nai cần sớm xác định logistics là ngành kinh tế mũi nhọn trong chiến lược phát triển đến năm 2030, tầm nhìn 2045. Đồng thời cần tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính theo hướng điện tử hóa, thông minh hóa, phù hợp chuẩn mực quốc tế, nhằm giảm chi phí, rút ngắn thời gian cho doanh nghiệp.

Các chuyên gia cũng kiến nghị Đồng Nai cần tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư phát triển các trung tâm logistics ứng dụng công nghệ hiện đại, tự động hóa trong quản lý kho bãi và vận chuyển. Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng để mở rộng khu công nghiệp, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo trong quản lý chuỗi cung ứng, phát triển logistics xanh, vận tải đa phương thức…