Tai nạn diễn biến phức tạp

Chiều 1/9, trên cao tốc Nha Trang - Vân Phong, do không chú ý quan sát, tài xế điều khiển xe tải đã đâm vào đuôi xe khách cùng chiều, khiến 13 người bị thương.

Trước đó, đêm 17/8 tại hầm Đèo Ngang cũng xảy ra tai nạn giữa xe khách giường nằm và ô tô 7 chỗ khiến 2 người tử vong. Đặc biệt, vụ lật xe khách trên QL1 qua Hà Tĩnh rạng sáng 25/7 khiến 10 người tử vong, 15 người bị thương đến nay vẫn khiến nhiều người ám ảnh.

Theo thống kê, trong 7 tháng đầu năm 2025, toàn quốc đã xảy ra 4.000 vụ tai nạn giao thông (TNGT) liên quan đến xe tải và xe khách, làm chết 2.466 người và 2.106 nạn nhân.

Thiếu tướng Đỗ Thanh Bình, Cục trưởng Cục CSGT cho biết, số lượng xe tải và xe khách chỉ chiếm 2,5% tổng số phương tiện trên đường bộ nhưng lại liên quan đến hơn 37% số vụ và hơn 40% số người chết vì TNGT. Cứ 3 vụ tai nạn thì có 1 vụ liên quan đến xe tải, rơ-moóc, sơ-mi rơ-moóc hoặc xe khách.

Trong khi đó, tình trạng vi phạm quy định về nồng độ cồn, ma túy, chạy quá tốc độ, không thắt dây an toàn, vượt đèn đỏ, sử dụng điện thoại khi lái xe, vi phạm liên quan đến thiết bị giám sát hành trình... vẫn diễn ra, đặc biệt trong nhóm lái xe đường dài, xe tải, xe khách.

Theo các chuyên gia, cần có giải pháp mạnh mẽ, quyết liệt hơn trong quản lý, kiểm soát xe kinh doanh vận tải, đặc biệt, tăng cường trách nhiệm của chủ xe, doanh nghiệp trong công tác bảo đảm ATGT ngay từ gốc.

Siết quản lý ngay từ doanh nghiệp

Tại dự thảo Nghị định xử lý vi phạm hành chính lĩnh vực đường bộ, Bộ Xây dựng đề xuất phạt tiền từ 2-3 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 4-6 triệu đồng (đối với tổ chức) kinh doanh vận tải nhưng không bố trí nhân sự thực hiện theo dõi, giám sát hoạt động của lái xe, phương tiện trong suốt quá trình tham gia kinh doanh vận tải theo quy định.

Phạt tiền từ 3-4 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 6-8 triệu đồng (đối với tổ chức) không bố trí người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải hoặc có bố trí nhưng không đáp ứng đủ điều kiện theo quy định.

Phạt tiền từ 8-10 triệu đồng (đối với cá nhân), từ 16-20 triệu đồng (đối với tổ chức) kinh doanh vận tải không có bộ phận quản lý an toàn theo quy định hoặc có nhưng bộ phận này không thực hiện đầy đủ các nhiệm vụ theo quy định.

Ngoài bị phạt tiền, dự thảo cũng bổ sung thêm chế tài tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh vận tải từ 1-3 tháng với doanh nghiệp vi phạm quy định về bố trí người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải và lập bộ phận quản lý an toàn.

Ông Nguyễn Công Hùng, Phó chủ tịch Hiệp hội Vận tải ô tô Việt Nam cho biết, theo Luật Đường bộ và Nghị định 158/2024, đơn vị kinh doanh vận tải (không phân biệt quy mô lớn hay nhỏ) đều phải lập bộ phận quản lý an toàn và bố trí người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải.

Tuy nhiên, các hộ kinh doanh cá thể với quy mô nhỏ, hoạt động manh mún hiện chưa thực hiện nghiêm túc các quy định này, tiềm ẩn nguy cơ vi phạm cao và rủi ro mất ATGT. Do đó, việc tăng nặng mức phạt kèm chế tài bổ sung là cần thiết.

Tăng cường hậu kiểm

Góp ý thêm, ông Hùng cho rằng cần yêu cầu tất cả tổ chức, cá nhân kinh doanh vận tải phải có màu sơn, logo hoặc biểu trưng riêng trên phương tiện, ngăn tình trạng xe cá nhân núp bóng.

Về công nghệ, cần yêu cầu tất cả đơn vị kinh doanh vận tải (kể cả hộ cá thể hay hợp tác xã) phải có phần mềm quản lý vận tải, liên thông dữ liệu với cơ quan quản lý Nhà nước. Dữ liệu về hành trình xe, tốc độ, thời gian lái xe, tình trạng phương tiện phải được chia sẻ trực tuyến để giám sát minh bạch, giảm bớt thanh tra thủ công.

Đối với bộ phận quản lý an toàn, cần quy định rõ ràng hơn về số lượng nhân lực theo quy mô đội xe để các đơn vị thực thi dễ dàng và hiệu quả hơn trong hậu kiểm.

Một chuyên gia giao thông cho rằng, theo quy định, khi tài xế vi phạm giao thông hoặc để xảy ra tai nạn đã có chế tài xử phạt với lái xe và doanh nghiệp. Đối với bộ phận quản lý an toàn nếu không làm hết trách nhiệm, doanh nghiệp cần có chế tài xử lý nội bộ.

Mặt khác, cơ quan quản lý Nhà nước cần tăng cường hậu kiểm để xử lý nghiêm vi phạm của doanh nghiệp nếu không lập hoặc duy trì hoạt động của bộ phận này thực chất.

Đồng quan điểm, trung tá Phạm Văn Chiến, Đội trưởng Đội CSGT số 6, Phòng CSGT Công an TP Hà Nội cho rằng, việc tăng cường kiểm tra, thanh tra định kỳ, đột xuất đối với các doanh nghiệp sẽ siết chặt quản lý, nâng cao ý thức trách nhiệm của đơn vị vận tải, của tài xế. Điều đó sẽ giúp ngăn ngừa tai nạn liên quan xe kinh doanh vận tải từ gốc.