Sáng 26/11, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật Dự trữ quốc gia (sửa đổi).

Trước tình hình thiên tai, bão lũ vừa qua, đại biểu Hà Sỹ Đồng (đoàn Quảng Trị) đề nghị phân quyền mạnh hơn cho địa phương khi xảy ra tình huống khẩn cấp. Cụ thể, cho phép chủ tịch UBND tỉnh quyết định tạm xuất hàng dự trữ trong một hạn mức nhất định và báo cáo Bộ Tài chính trong 24 giờ.

Đồng thời, cần ban hành ngưỡng định lượng về mức lương thực, vật tư cứu hộ mà địa phương được tự quyết khi có bão lũ, sạt lở, dịch bệnh quy mô lớn.

Đặc biệt, đại biểu đoàn Quảng Trị đề nghị bổ sung một điều mới về phương tiện dự trữ quốc gia đặc chủng phục vụ cứu hộ, cứu nạn.

Ông cho rằng thực tiễn thiên tai, bão lũ vừa qua cho thấy chúng ta thiếu nghiêm trọng các phương tiện đặc chủng như tàu, xuồng cứu nạn, xe lội nước gầm cao vượt lũ, ca nô, phương tiện vận chuyển y tế, xe chữa cháy.

"Nhiều thời điểm, lực lượng chức năng không thể tiếp cận vùng bị cô lập do nước sâu và địa hình bị chia cắt, trong khi nhiều đoàn thiện nguyện tự phát lại sử dụng phương tiện thô sơ, tiềm ẩn rủi ro lớn", đại biểu nói và cho rằng cần có cơ chế ưu đãi để thu hút doanh nghiệp tham gia dự trữ; thí điểm mô hình dự trữ quay vòng nhằm giảm chi phí bảo quản và điều tiết thị trường linh hoạt hơn.

Cùng góp ý về phân định thẩm quyền nhập, xuất, điều hành dự trữ, đại biểu Nguyễn Thị Sửu (đoàn TP Huế) chỉ ra, dự thảo luật hiện quy định thẩm quyền thuộc Bộ Tài chính và các bộ quản lý chuyên ngành. Cách thiết kế này dẫn đến khả năng đan xen, khó xác định rõ mức độ trách nhiệm.

Trong thực tế, khi xảy ra thiên tai lớn, tình trạng khẩn cấp hoặc biến động mạnh của thị trường, việc có nhiều cơ quan cùng thẩm quyền ra quyết định có thể gây lúng túng, thậm chí làm chậm trễ việc cứu trợ và điều tiết thị trường.

Vì vậy, đại biểu kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cần giữ thẩm quyền quyết định đối với các tình huống vượt khả năng xử lý của bộ quản lý hoặc trường hợp liên quan đến hàng chiến lược và điều tiết thị trường ở quy mô lớn.

Bộ Tài chính chỉ nên giữ vai trò điều hòa, cân đối tổng thể, có thẩm quyền quyết định khi điều chỉnh kế hoạch hoặc khi thị trường có biến động lớn.

Bộ quản lý chuyên ngành chỉ nên quyết định trong phạm vi kế hoạch đã được phê duyệt hoặc trong tình huống khẩn cấp ở mức độ giới hạn, kèm yêu cầu báo cáo trong vòng 24 giờ.

Giải trình làm rõ các ý kiến đại biểu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, Bộ đã rà soát, điều chỉnh, bổ sung các quy định của luật hiện hành cho phù hợp thực tiễn; tăng cường phân cấp, phân quyền; cắt giảm mạnh mẽ các thủ tục hành chính không cần thiết; bảo đảm thống nhất với các luật đã được Quốc hội thông qua và tạo điều kiện thuận lợi tối đa trong tổ chức thực hiện.

Ông cho biết trong đợt thiên tai, bão lũ tại nhiều tỉnh thành ở miền Trung vừa qua, công tác dự trữ hàng hóa, phân bổ kho dự trữ, cũng như phân cấp, phân quyền trong cấp phát đã được triển khai rất tốt.

Mặc dù lũ lụt trên diện rộng, nhưng các mặt hàng thiết yếu, lương thực, thực phẩm vẫn được cấp phát rất nhanh khi địa phương có nhu cầu.

"Ngay cả với các phương tiện chuyên dùng, Cục trưởng Cục Dự trữ Nhà nước đã trực tiếp chỉ đạo các kho xuất cấp ngay khi địa phương yêu cầu, không phải xin ý kiến thêm bất cứ cấp nào", ông nhấn mạnh.

Trong nhiều tình huống cấp bách liên quan đến gạo, lương thực, thực phẩm, Bộ trưởng khẳng định đã thực hiện theo cơ chế phối hợp với địa phương, triển khai xuất cấp ngay khi có nhu cầu, còn các quy trình thủ tục đều hoàn thiện sau.

Đồng thời, công tác hậu kiểm được thực hiện rất chặt chẽ. Các quy trình từ đấu thầu, thu mua đến cấp phát đều được thực hiện đúng quy định, không phát sinh vấn đề.