Tạo động lực liên kết vùng, kết nối phát triển

Sáng 12/6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025; biểu quyết thông qua Nghị quyết của Quốc hội về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh năm 2025.

Vấn đề kết nối giao thông giữa các tỉnh/thành sau sáp nhập là nội dung nhiều đại biểu quan tâm.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận) dẫn ví dụ việc hợp nhất ba tỉnh Lâm Đồng, Đắk Nông và Bình Thuận sẽ tạo thành một chỉnh thể kinh tế - hành chính lớn mạnh hơn với diện tích 24.233km² (lớn nhất nước), dân số gần 4 triệu người và GRDP trên 323.000 tỷ đồng (xếp thứ 7 cả nước).

Ba địa phương này có những đặc điểm tự nhiên và kinh tế khác biệt nhưng lại bổ trợ cho nhau một cách tự nhiên: Lâm Đồng là trung tâm nông nghiệp công nghệ cao; Đắk Nông có thế mạnh về khoáng sản và quỹ đất phát triển công nghiệp; Bình Thuận giữ vai trò đầu mối kết nối, cửa ngõ ra biển với tiềm năng năng lượng tái tạo và logistics ven biển.

Theo đại biểu Thông, sự liên kết giữa cao nguyên, trung du và duyên hải sẽ hình thành một chuỗi giá trị liên ngành, chuỗi đô thị liên kết và một vùng du lịch sinh thái - nghỉ dưỡng - văn hóa đặc sắc, tạo nên một không gian phát triển liên thông, hiệu quả và bền vững.

Do đó, góp ý thêm vào dự thảo Nghị quyết, ngoài đề nghị sớm hoàn thiện thể chế, pháp luật; chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, người lao động nghỉ việc; tận dụng và bố trí lại tài sản công dôi dư… đại biểu đoàn Bình Thuận đề nghị cần ưu tiên kết nối hạ tầng giao thông.

Bởi trên thực tế, giao thông Bình Thuận - Lâm Đồng - Đắk Nông kết nối còn hạn chế. Các tuyến đường bộ nhỏ và cũ khiến ba trung tâm của ba tỉnh gần như bị chia cắt.

Để khắc phục khó khăn, đại biểu Thông đề nghị Quốc hội, Chính phủ cần quan tâm bố trí nguồn lực để cải tạo, nâng cấp quốc lộ 28, quốc lộ 27; đồng thời xem xét, phê duyệt bổ sung quy hoạch đường bộ cao tốc kết nối ba địa phương này trước năm 2030, bố trí nguồn lực thực hiện đúng quy định, đảm bảo kết nối giữa TP Phan Thiết, TP Đà Lạt và TP Gia Nghĩa.

Cùng kiến nghị quan tâm, nâng cấp hạ tầng giao thông tại tỉnh mới sáp nhập, đại biểu Vương Thị Hương (đoàn Hà Giang) cho rằng đối với tỉnh Tuyên Quang sau hợp nhất, có 277km đường biên tiếp giáp với nước Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa.

Trong khi đó, phần lớn các xã thuộc vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn. Nhiều xã chưa có đường bê tông, giao thông đi lại rất khó, nhất là vào mùa mưa lũ.

Nếu như không được đầu tư hạ tầng giao thông kết nối đồng bộ, việc triển khai nhiệm vụ chính trị, tiếp công dân, nắm tình hình ở cơ sở sẽ rất khó khăn.

Từ thực tiễn này, đại biểu Hương kiến nghị Chính phủ đưa các tuyến đường giao thông kết nối trung tâm tỉnh đến các xã vùng biên, vùng sâu vào danh mục đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, đồng thời ưu tiên các dự án giao thông huyết mạch, tạo động lực liên kết vùng, kết nối phát triển, đảm bảo quốc phòng, an ninh và giữ vững chủ quyền lãnh thổ.

Ưu tiên đầu tư hạ tầng giao thông, công nghệ, hình thành tam giác "vàng" phát triển

Nêu ý kiến thảo luận, đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP.HCM) bày tỏ rất phấn khích với nhiều nội dung nêu trong đề án.

"Chúng ta từ 63 tỉnh, thành giảm còn 34 tỉnh, thành. Trong đó, 6 tỉnh, thành là được sáp nhập từ 3 địa phương và 20 tỉnh, thành có biển. Điều đó thể hiện, bên cạnh việc giảm gánh nặng chi phí ngân sách, quan trọng hơn là chúng ta có thêm động lực phát triển và không gian phát triển. Sự kết hợp, hợp nhất của các tỉnh thành không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số, mà theo tôi nó còn là phép nhân của GDP", ông Ngân nói.

Lấy ví dụ về TP.HCM với sự hợp nhất 3 địa phương, gồm thủ phủ công nghiệp Bình Dương, với trung tâm logistics, kinh tế biển của Bà Rịa - Vũng Tàu và kết hợp với trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ, đặc biệt là trung tâm khoa học công nghệ của TP.HCM, đại biểu cho rằng, đây là nền tảng để tạo ra một tam giác "vàng" của cả nước.

Theo đó, TP.HCM mới, vốn đang đóng góp là 1/4 GDP và 1/3 tổng thu ngân sách của cả nước, chắc chắn trong thời gian tới sẽ còn đóng góp nhiều hơn nữa.

Đại biểu cũng cho rằng, sẽ có thêm tứ giác động lực mới rất tiềm năng cho TP.HCM.

Cụ thể khu cảng trung chuyển quốc tế Cái Mép - Thị Vải kết hợp với Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ; hình thành khu thương mại tự do, kết hợp với Trung tâm tài chính quốc tế TP.HCM; cộng với sân bay quốc tế Long Thành của Đồng Nai, sẽ tạo ra một động lực mới và rất lớn của vùng Đông Nam Bộ.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng, để đạt được những mục tiêu này, cần có sự đầu tư. Trong đó, cần có thể chế đủ rộng, một thể chế linh hoạt, phù hợp với quy mô dân số, kinh tế, đặc điểm về an ninh quốc phòng của từng địa phương.

Đại biểu cũng nhấn mạnh, việc đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương theo phương châm "địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm".

"Phải ưu tiên nguồn lực cho các địa phương đầu tư kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội một cách đồng bộ, nhất là hạ tầng giao thông và hạ tầng số để phát huy được Chính phủ số trong quản lý, quản trị địa phương hiện nay", đại biểu Trần Hoàng Ngân nhấn mạnh.