Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải tạo đà phát triển bền vững

Chiều 8/10, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Xuân Sang chủ trì Hội nghị đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030; định hướng xây dựng Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2035, định hướng đến năm 2050.

Tại Hội nghị, Thứ trưởng ghi nhận và đánh giá cao những đóng góp tâm huyết, có trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị tại hội nghị về công tác đánh giá kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030.

Ông cũng thẳng thắn chỉ ra vấn đề tồn tại khi nhiều đơn vị vẫn chưa quan tâm đúng mức đến công tác này và yêu cầu cần khắc phục trong thời gian tới.

Thứ trưởng nhấn mạnh: Để có được đánh giá toàn diện về các chỉ tiêu vận tải, cần tiến hành thống kê và phân tích đầy đủ trên tất cả các lĩnh vực có liên quan, bao gồm: thể chế, quy hoạch, đầu tư, khai thác và bảo trì kết cấu hạ tầng giao thông.

Từ đó, ông yêu cầu các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục phối hợp chặt chẽ để hoàn thiện báo cáo tổng kết Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, làm cơ sở quan trọng cho việc xây dựng Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải giai đoạn tiếp theo, đảm bảo phù hợp thực tiễn, có tính khả thi, phát huy tối đa tiềm năng của các phương thức vận tải.

Trong đó, Thứ trưởng đề nghị Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng phối hợp với các Cục chuyên ngành trong lĩnh vực vận tải (Cục Đường bộ, Cục Đường sắt, Cục Hàng hải và Đường thủy nội địa, Cục Hàng không) tiếp tục rà soát, cập nhật, bổ sung và hoàn thiện toàn diện báo cáo tổng kết.

Đối với vận tải hành khách công cộng, ông đề nghị Sở Xây dựng các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM có báo cáo đánh giá hiện trạng gửi về Bộ để phục vụ công tác tổng hợp.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng Nguyễn Xuân Sang cũng đề nghị Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng cần bổ sung nội dung về phát triển vận tải đa phương thức vào báo cáo, phù hợp với xu hướng phát triển hiện đại và yêu cầu kết nối giữa các loại hình vận tải.

Vụ Vận tải có trách nhiệm phân tích, đánh giá tình hình tai nạn giao thông, thống kê nguyên nhân và đề xuất giải pháp theo hướng nâng cao an toàn vận tải, gắn với mục tiêu giảm tai nạn giao thông và các tiêu chí "xanh – sạch – số" trong phát triển lĩnh vực vận tải.

Nhấn mạnh báo cáo tổng kết cần được xây dựng công phu, có đánh giá chi tiết kết quả đạt được, chỉ ra nguyên nhân của các tồn tại, bất cập và vướng mắc từ các khía cạnh như hạ tầng, doanh nghiệp, phương tiện, đội ngũ lái xe, cũng như cơ chế phối hợp giữa Trung ương và địa phương; từ đó rút ra bài học kinh nghiệm, làm cơ sở triển khai các nhiệm vụ trong giai đoạn tới.

Thứ trưởng cũng giao Vụ Vận tải và An toàn giao thông soạn thảo văn bản trình Bộ trưởng ký, gửi các đơn vị và địa phương đề nghị đánh giá hiện trạng phát triển dịch vụ vận tải và đóng góp ý kiến phục vụ quá trình xây dựng Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải giai đoạn mới.

Tại Chiến lược này, cần xác định đúng tầm quan trọng của hoạt động vận tải, coi đây là nền tảng quan trọng cho phát triển kinh tế - xã hội.

Cuối cùng, Thứ trưởng khẳng định: Bài toán phát triển vận tải phải hướng tới việc đáp ứng đồng thời các yêu cầu về thời gian, giá thành, chi phí và an toàn, đồng thời chuyển dần thị phần vận tải đường bộ sang các loại hình vận tải khác, nhằm sử dụng hiệu quả nguồn lực, cân đối đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng cho từng lĩnh vực và đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của ngành trong giai đoạn tới.

Dịch vụ vận tải phát triển mạnh mẽ sau 10 năm

Trước đó, báo cáo kết quả thực hiện Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải đến năm 2020, định hướng đến năm 2030 (Chiến lược 318), bà Nguyễn Thị Phương Hiền, Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, bồi dưỡng cán bộ xây dựng - Bộ Xây dựng cho biết: Sau hơn 10 năm triển khai Chiến lược, ngành giao thông vận tải Việt Nam đã có nhiều bước phát triển mạnh mẽ cả về quy mô, chất lượng và cơ cấu. Mạng lưới kết cấu hạ tầng các phương thức vận tải được đầu tư mở rộng, từng bước hiện đại hóa, góp phần quan trọng vào tăng trưởng kinh tế, bảo đảm an ninh - quốc phòng và thúc đẩy hội nhập quốc tế.

Về kết cấu hạ tầng giao thông, nhiều công trình trọng điểm đã được đưa vào khai thác, tạo động lực phát triển vùng và liên vùng. Hệ thống đường cao tốc phát triển nhanh với hàng nghìn km đi vào sử dụng, kết nối các trung tâm kinh tế lớn.

Các cảng biển cửa ngõ quốc tế như Cái Mép - Thị Vải, Lạch Huyện, cảng hàng không quốc tế Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng, Cam Ranh được đầu tư, mở rộng, nâng cao năng lực tiếp nhận tàu, máy bay cỡ lớn. Hệ thống cảng, bến thủy nội địa cũng được cải thiện, đáp ứng nhu cầu vận tải hàng hóa khối lượng lớn ở khu vực đồng bằng sông Hồng và đồng bằng sông Cửu Long.

Về phát triển phương tiện vận tải, đội xe ô tô khách và xe tải tăng nhanh cả về số lượng và chất lượng, với tỷ lệ lớn phương tiện được sản xuất mới, hiện đại, tiết kiệm nhiên liệu. Đường sắt bước đầu đầu tư toa xe khách chất lượng cao, toa xe container chuyên dụng.

Đội tàu biển Việt Nam cũng có bước phát triển về số lượng và quy mô, đặc biệt là ở mảng vận tải hàng rời và vận tải nội địa, nâng cao năng lực vận tải quốc tế.

Phương tiện vận tải đường thủy nội địa tăng trưởng nhanh về số lượng và tải trọng, nhiều phương tiện cỡ lớn, tàu container và tàu sông pha biển đã được đưa vào vận hành, nhất là ở khu vực miền Nam. Một số tuyến vận tải container thủy nội địa đã được hình thành, như tuyến Hải Phòng - Hà Nội - Việt Trì ở miền Bắc hay TP.HCM - Cần Thơ - An Giang ở miền Nam.

Trong hàng không, số lượng tàu bay tăng nhanh, đặc biệt với sự tham gia của nhiều hãng hàng không tư nhân, góp phần gia tăng năng lực vận tải và chất lượng dịch vụ.

Về doanh nghiệp và dịch vụ vận tải, quá trình tái cơ cấu doanh nghiệp vận tải nhà nước được triển khai, nhiều đơn vị đã cổ phần hóa, thu hút sự tham gia của khu vực tư nhân. Sự xuất hiện của các hãng hàng không tư nhân, các công ty logistics lớn, các doanh nghiệp xe khách, xe buýt chất lượng cao đã làm thay đổi diện mạo thị trường vận tải, nâng cao tính cạnh tranh, đa dạng hóa dịch vụ, mang lại lợi ích cho người tiêu dùng.

Về thể chế, chính sách và cải cách thủ tục hành chính, nhiều luật, nghị định và thông tư được ban hành, tạo khung pháp lý đồng bộ hơn cho các hoạt động vận tải.

Cải cách hành chính được đẩy mạnh, nhiều thủ tục được điện tử hóa, ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký, đăng kiểm, quản lý vận tải, góp phần giảm thời gian và chi phí cho doanh nghiệp.

"Nhìn chung, Chiến lược 318 đã tạo nền tảng quan trọng cho sự phát triển ngành giao thông vận tải, góp phần thúc đẩy tăng trưởng GDP, giảm chi phí logistics, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và hội nhập quốc tế", bà Hiền nhấn mạnh.

Phát biểu tại Hội nghị, ông Hoàng Hồng Giang, Phó Cục trưởng Cục Hàng hải và Đường thuỷ nội địa VN cho biết, 10 năm qua, dịch vụ vận tải hàng hải đạt nhiều kết quả tích cực, tuy nhiên, ông đề nghị cần nghiên cứu, xem xét có chính sách tăng cường sự kết nối giữa các phương thức vận tải, chuyển thị phần vận tải hàng hóa đường bộ sang đường thủy nội địa và hàng hải.

"Điều này không chỉ giúp giảm giá thành logistics trong nước mà còn giúp nâng cao an toàn dịch vụ vận tải, góp phần kéo giảm tai nạn giao thông", ông Giang nhìn nhận.

Đóng góp ý kiến, đại diện các Sở Xây dựng Hà Nội và TP.HCM cho rằng, Chiến lược phát triển dịch vụ vận tải trong giai đoạn tới cần có chính sách chung cho phát triển vận tải công cộng tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, qua đó, nâng cao sản lượng vận tải công cộng, giảm phương tiện cá nhân, góp phần giảm ùn tắc giao thông và tai nạn giao thông trên địa bàn.