Hạ tầng giao thông bứt tốc, mở ra không gian phát triển mới

Trình bày báo cáo, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Năm 2025, phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng chiến lược đồng bộ, hiện đại đạt nhiều kết quả nổi bật, mở ra không gian phát triển mới.

Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Luật Đường sắt và 6 nghị quyết về các cơ chế đặc thù cho nhiều dự án trọng điểm; ban hành 9 nghị định quan trọng để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc thẩm quyền, tăng cường phân cấp, phân quyền, tăng tính chủ động cho địa phương.

Đồng thời, hoàn thiện cơ sở chính trị, pháp lý, tập trung chuẩn bị đầu tư, bảo đảm điều kiện để triển khai ngay từ năm 2026 các dự án hạ tầng chiến lược quốc gia, động lực phát triển quan trọng của giai đoạn tới như đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP.HCM; phấn đấu khởi công giai đoạn 1 đường sắt kết nối với Trung Quốc đoạn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.

Đến nay, hoàn thành trên 3.000km đường bộ cao tốc và 1.700km đường ven biển. Riêng dịp 19/8, cả nước khánh thành, khởi công 250 công trình hạ tầng lớn với tổng vốn đầu tư khoảng 1,28 triệu tỷ đồng.

Nhiều công trình, dự án trọng điểm được đưa vào khai thác sử dụng như Cầu Rạch Miễu 2; khởi công Mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành... hoàn thành cầu Phong Châu chỉ sau 9 tháng thi công, vượt tiến độ trước ba tháng.

Về hàng không, cơ bản hoàn thành xây dựng Cảng Hàng không quốc tế Long Thành, phấn đấu đưa vào khai thác ngày 19/12; đã hoàn thành điều chỉnh quy hoạch tổng thể Cảng hàng không quốc tế Gia Bình và khởi công dự án ngày 19/8; khởi công xây dựng nhà ga T2 Cảng hàng không quốc tế Cát Bi; tiếp tục đẩy nhanh tiến độ xây dựng, dự kiến hoàn thiện nhà ga hành khách T2 sân bay Nội Bài cuối năm 2025.

Về hàng hải, đường thủy nội địa, đã thực hiện những dự án nạo vét, duy tu các luồng hàng hải Đà Nẵng, Hải Phòng, Phà Rừng, Cửa Hội - Bến Thủy, Cửa Việt, Soài Rạp, Sài Gòn - Vũng Tàu và luồng hàng hải cho tàu biển trọng tải lớn vào sông Hậu giai đoạn 2024 - 2025.

Đồng thời, đang hoàn thiện các thủ tục chuẩn bị dự án đối với những dự án đầu tư xây dựng công trình cải tạo, nâng cấp luồng Quy Nhơn và dự án phát triển các hành lang đường thủy và logistics khu vực phía Nam; khẩn trương hoàn thiện các thủ tục chuẩn bị đầu tư dự án để phấn đấu khởi công ngay trong năm 2025 dự án xây dựng Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (giai đoạn 1) và dự án nâng cấp tuyến luồng cảng Cái Mép - Thị Vải.

Về đường sắt, đang khẩn trương nghiên cứu chuẩn bị đầu tư dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; giải phóng mặt bằng đồng loạt tại 20 địa phương để triển khai dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, bảo đảm tiến độ khởi công ngày 19/12.

Tiếp tục đẩy nhanh chuẩn bị đầu tư các dự án đường sắt kết nối Lạng Sơn - Hà Nội, Móng Cái - Hạ Long - Hải Phòng, những tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc và nghiên cứu đầu tư dự án đường sắt đô thị từ TP.HCM đi Cần Giờ, tuyến Tân Sơn Nhất - Long Thành, tuyến đường Thủ Thiêm - Long Thành.

Năm 2026, Thủ tướng nhấn mạnh cần tập trung đầu tư xây dựng, bảo đảm tiến độ các công trình giao thông trọng điểm, hệ thống đường sắt, hệ thống sân bay quốc tế, hệ thống cảng biển, hạ tầng năng lượng; thúc đẩy phát triển những dự án có tính liên vùng và hạ tầng đô thị lớn, hạ tầng chuyển đổi số; điều chỉnh quy hoạch phù hợp bối cảnh mới.

Trong đó, bảo đảm từng bước đạt mục tiêu đến năm 2030 cả nước có 5.000km đường bộ cao tốc và toàn tuyến đường bộ ven biển; chuẩn bị đầu tư mở rộng những tuyến đường bộ cao tốc theo quy mô quy hoạch, quy chuẩn đường cao tốc (khắc phục cao tốc 2 làn xe, 4 làn xe hạn chế).

Đồng thời, đẩy nhanh tiến độ triển khai tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, những tuyến đường sắt đô thị Hà Nội và TP.HCM; hoàn thành việc khảo sát, thiết kế các tuyến đường sắt kết nối với Trung Quốc, một số đoạn tuyến trên đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam; đầu tư phát triển hệ thống đường bộ, đường cao tốc kết nối các vùng, miền và với những nước láng giềng Trung Quốc, Lào, Campuchia.

Đặc biệt, khẩn trương triển khai dự án cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ, cảng Hòn Khoai và một số cảng biển tiềm năng khác; đầu tư mở rộng, nâng cấp cảng Lạch Huyện, Cái Mép - Thị Vải; thu hút đầu tư, khai thác một số cảng biển đầu mối tiềm năng như Vân Phong (Khánh Hòa), Trần Đề (Cần Thơ), Hòn Khoai (Cà Mau).

Đẩy mạnh hoàn thiện cải tạo một số tuyến đường thủy nội địa chính có mật độ vận tải cao ở Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long. Nghiên cứu triển khai giai đoạn 2 Cảng hàng không quốc tế Long Thành; nâng cấp, mở rộng một số cảng hàng không theo quy hoạch như Nội Bài, Chu Lai, Vinh, Liên Khương.

Đồng thời, kêu gọi đầu tư một số cảng hàng không mới theo quy hoạch, tập trung những vùng động lực phát triển du lịch và kinh tế; đảm bảo tiến độ xây dựng Cảng hàng không Quốc tế Gia Bình, triển khai dự án sân bay Thổ Chu (An Giang).

Mặt khác, chú trọng công tác quản lý, bảo trì, đầu tư công trình hạ tầng (nhất là quốc lộ) phân cấp cho địa phương quản lý và làm cơ quan chủ quản đầu tư.

Ưu tiên phát triển giao thông xanh, đô thị xanh

Thủ tướng Phạm Minh Chính cho biết, năm 2025, các bộ, ngành, địa phương đã tập trung thực hiện quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn, nghiên cứu, đề xuất, lồng ghép những chính sách ưu tiên phát triển hạ tầng giao thông đô thị cho phương tiện giao thông sử dụng điện, năng lượng xanh, giao thông phi cơ giới. Phát triển bền vững hệ thống đô thị theo mạng lưới, hình thành một số đô thị, chuỗi đô thị động lực có kiến trúc xanh, bản sắc.

Mặt khác, chú trọng phát triển cân bằng giữa hạ tầng nông thôn và hạ tầng đô thị; xây dựng nông thôn xanh, sạch đẹp, đồng bộ và tiệm cận với khu vực đô thị. Tiếp tục triển khai chương trình, đề án về hạ tầng kỹ thuật đô thị đã được phê duyệt; đẩy mạnh thực hiện Đề án một tỷ cây xanh, phấn đấu hoàn thành mục tiêu trong năm 2025.

Đến nay, cả nước có 900 đô thị, trong đó 2 đô thị loại đặc biệt, 23 đô thị loại I, 37 đô thị loại II, 46 đô thị loại III, 96 đô thị loại IV và 696 đô thị loại V. Tỷ lệ đô thị hóa ước đạt 44,3%.

Trong những tháng cuối năm 2025 và năm 2026, các bộ, ngành, địa phương xác định tiếp tục đẩy nhanh tốc độ, nâng cao chất lượng đô thị hóa và kinh tế đô thị, lấy đô thị làm động lực phát triển.

Cùng đó, tập trung nghiên cứu, hoàn thiện chính sách về hạ tầng kỹ thuật đô thị; đẩy nhanh tiến độ cải tạo, chỉnh trang, tái thiết các khu vực đô thị hiện hữu; song song triển khai những dự án phát triển đô thị mới theo quy hoạch đồng bộ, hài hòa hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội.

Nghiên cứu phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD) tại Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng và những đô thị loại I, kết hợp khởi công một số khu đô thị nhỏ gọn gắn với các tuyến đường sắt đô thị. Mở rộng hệ thống không gian công cộng, công viên, cây xanh và hạ tầng sinh thái.

Phấn đấu hoàn thành trên 110 nghìn căn hộ nhà ở xã hội năm 2026

Về thị trường bất động sản, theo Thủ tướng, thời gian qua, nhờ thực hiện đồng bộ những giải pháp, thị trường bất động sản có chuyển biến tích cực; mức độ quan tâm, tìm kiếm thông tin về bất động sản của khách hàng, nhà đầu tư tăng cao; lượng giao dịch tăng mạnh, đặc biệt là ở phân khúc nhà ở thấp tầng và đất nền.

Năm 2026, các bộ ngành, địa phương tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc để phục hồi và phát triển bền vững, ổn định, lành mạnh các loại thị trường, nhất là thị trường bất động sản. Đồng thời, tiếp tục thực hiện giải pháp đẩy mạnh phát triển nhà ở xã hội, đáp ứng nhu cầu nhà ở cho người dân và góp phần phục hồi, phát triển thị trường bất động sản an toàn, hiệu quả, bền vững.

Đặc biệt, triển khai hiệu quả Nghị quyết số 201/2025 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách phát triển nhà ở xã hội; khởi công những dự án nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân tại các khu công nghiệp; triển khai cơ chế ưu đãi phát triển nhà ở thương mại giá phù hợp để mở rộng khả năng tiếp cận nhà ở cho người thu nhập trung bình và thấp.

Phấn đấu năm 2026 hoàn thành trên 110 nghìn căn hộ nhà ở xã hội theo Quyết định số 444/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Xây dựng Đề án quản lý thị trường bất động sản phát triển lành mạnh, đáp ứng nhu cầu nhà ở của người dân; đồng thời, thành lập và sử dụng hiệu quả Quỹ nhà ở quốc gia.