Hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, dự thảo luật gồm 2 Điều: Điều 1 về Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn và Điều 2 về Hiệu lực thi hành.

Trong đó, sửa đổi, bổ sung 16 Điều, chỉnh lý kỹ thuật 21 Điều, bãi bỏ 2 Điều, giữ nguyên 20 Điều.

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Minh, việc sửa đổi nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về quy hoạch đô thị và nông thôn phù hợp sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thực hiện chính quyền địa phương hai cấp.

Đồng thời, các quy định được thiết kế theo hướng phân quyền, phân cấp, đơn giản hóa thủ tục hành chính, cải thiện môi trường đầu tư, kinh doanh, phát triển kinh tế tư nhân…

Theo đó, dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung quy định về giải thích từ ngữ "đô thị" nhằm quy định rõ các đặc điểm cơ bản để xác định (một) đô thị và phân loại đô thị và hệ thống đô thị.

Về phân loại đô thị và hệ thống đô thị, dự thảo Luật quy định đô thị được phân loại theo vai trò, vị trí và điều kiện phát triển kinh tế - xã hội; mức độ đô thị hóa; trình độ phát triển cơ sở hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng số và tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan và các yếu tố đặc trưng;

Phân loại đô thị là cơ sở tổ chức, sắp xếp hệ thống đô thị; các tiêu chí, tiêu chuẩn phân loại đô thị là cơ sở định hướng phát triển hệ thống đô thị, từng đô thị.

Căn cứ tình hình phát triển kinh tế - xã hội của từng giai đoạn, Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về phân loại đô thị bảo đảm các xu hướng phát triển đô thị ứng phó với biến đổi khí hậu, xanh, thông minh, hiện đại và bền vững.

Thủ đô Hà Nội và TP.HCM là đô thị loại đặc biệt.

Hệ thống đô thị được định hướng tại quy hoạch tổng thể hệ thống đô thị và nông thôn, quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch chung thành phố, bao gồm đô thị và đô thị mới.

Dự thảo Luật cũng phân quyền, phân cấp nhiều quyền hạn, nhiệm vụ từ Thủ tướng, Bộ Xây dựng về địa phương.

Cụ thể, nhiệm vụ tổ chức lập quy hoạch của Bộ Xây dựng được phân quyền, phân cấp hoặc bãi bỏ. Bộ Xây dựng không thực hiện tổ chức lập quy hoạch đô thị và nông thôn.

Ngoài ra, trách nhiệm của Bộ Xây dựng quy định tại khoản 1 Điều 38 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn về thẩm định quy hoạch chung khu du lịch quốc gia được phân quyền, phân cấp cho cơ quan chuyên môn về quy hoạch đô thị và nông thôn thuộc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh thực hiện.

Trách nhiệm của Bộ Xây dựng quy định tại khoản 1 Điều 38 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn về thẩm định quy hoạch chi tiết của dự án quốc phòng, an ninh cần bảo đảm bí mật nhà nước được phân quyền, phân cấp cho cơ quan chuyên môn có chức năng quản lý quy hoạch đô thị và nông thôn thuộc Bộ Quốc phòng, Bộ Công an thực hiện.

Thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quy định tại điểm a, khoản 1, Điều 41 Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn về phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch chung đô thị và đô thị mới có quy mô dân số dự báo tương đương đô thị loại I thuộc tỉnh được phân quyền, phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quy định tại điểm b, khoản 1, Điều 41 về phê duyệt nhiệm vụ quy hoạch, quy hoạch chung khu du lịch quốc gia được phân quyền, phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh.

Thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ quy định tại điểm đ, khoản 1, Điều 41 về phê duyệt quy hoạch chi tiết của dự án quốc phòng, an ninh cần bảo đảm bí mật nhà nước được phân quyền, phân cấp cho Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, Bộ trưởng Bộ Công an.

Đề nghị rà soát để đồng bộ với quy định khác

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Ủy ban nhất trí với cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý và cơ sở thực tiễn của việc sửa đổi, bổ sung Luật Quy hoạch Đô thị và Nông thôn theo trình tự, thủ tục rút gọn.

Góp ý cụ thể một số vấn đề, Uỷ ban cho rằng thẩm quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung thành phố chưa có sự thống nhất giữa dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi) và dự án Luật này.

Trường hợp vẫn lập riêng Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch chung thành phố, một số ý kiến đề nghị điều chỉnh thẩm quyền phê duyệt quy hoạch chung thành phố thuộc Ủy ban nhân dân thành phố, đồng bộ với quy định tại dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), tránh xung đột, mâu thuẫn trong quá trình tổ chức, thực hiện.

Đồng thời, đề nghị rà soát, điều chỉnh tương ứng tại Điều 41 dự thảo Luật với một số quy hoạch đang quy định Thủ tướng Chính phủ có thẩm quyền phê duyệt.

Một số ý kiến đề xuất giữ thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch chung thành phố. Lý do, vì thành phố có vị trí, vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của vùng cũng như của cả nước.

Những ý kiến này đề nghị tiếp tục rà soát quy định về nội dung quy hoạch tỉnh và quy hoạch thành phố bảo đảm không gây vướng mắc cho quá trình tổ chức thực hiện, Chính phủ chỉ đạo công tác ban hành văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành và tổ chức thực hiện bảo đảm hiệu quả thực chất.