Theo tờ trình, sau hợp nhất, TP.HCM đã mở rộng dư địa phát triển với diện tích 6.772,6 km², dân số 13,6 triệu người; trong đó, lực lượng lao động khoảng 7,281 triệu người, chiếm 14% tổng số lao động toàn quốc; GRDP ước tính 3,03 triệu tỷ đồng (tương đương 123 tỷ USD), chiếm 23,5% GDP cả nước.

Để thực hiện mục tiêu vai trò đầu tàu, động lực, dẫn dắt, góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng 2 con số ngay từ năm 2026, thành phố cần được bổ sung các cơ chế, chính sách mang tính vượt trội, đột phá khác luật vào Nghị quyết 98 nhằm thu hút đầu tư, giải quyết ngay các điểm nghẽn, khơi thông nguồn lực.

Đồng thời, tập trung vào các dự án chiến lược có quy mô đủ lớn, mang tính đột phá, có sức lan tỏa, đặc biệt là hạ tầng trọng điểm về giao thông, đô thị, hạ tầng du lịch, xử lý môi trường, quản lý nguồn nước, chống biến đổi khí hậu, công nghệ cao, y tế, giáo dục; thành lập khu thương mại tự do.

Một trong những nội dung quan trọng là dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung về chính sách đối với mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD).

Theo tờ trình, dự thảo Nghị quyết quy định cho phép thành phố được thanh toán cho nhà đầu tư thực hiện dự án đường sắt áp dụng loại hợp đồng xây dựng - chuyển giao bằng quỹ đất; sử dụng ngân sách địa phương triển khai dự án đầu tư công độc lập để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, đồ án quy hoạch đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt được cấp có thẩm quyền phê duyệt, vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3.

Cho phép thành phố xây dựng công trình nhà ở, thương mại dịch vụ tại nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (đề-pô) và vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 thuộc địa phận thành phố.

UBND thành phố quyết định các chỉ tiêu kinh tế kỹ thuật, chỉ tiêu sử dụng đất quy hoạch tại các khu vực này khác với quy định tại quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về quy hoạch đô thị và nông thôn và bổ sung quy định về bán, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê mua, cho thuê lại theo thời hạn hoạt động dự án đối với nhà ở, công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng tại khu vực nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (đề-pô).

Cho phép thành phố và các tỉnh tự thỏa thuận cơ quan đầu mối đối với các dự án hạ tầng giao thông thuộc thẩm quyền của địa phương đi qua TP.HCM và tỉnh khác.

Một nội dung nổi bật khác là đề xuất thành lập Khu thương mại tự do TP.HCM.

Dự thảo Nghị quyết bổ sung quy định thiết lập khung pháp lý đầy đủ cho mô hình Khu thương mại tự do, bao gồm: vị trí, cơ cấu khu chức năng, cơ chế quản lý, thẩm quyền, chính sách đất đai, ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ chế hải quan đặc thù.

Việc bổ sung nhằm tạo không gian thể chế đặc thù, vượt trội để thu hút đầu tư chất lượng cao, phát triển dịch vụ hiện đại và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

Các cơ chế, chính sách đề xuất áp dụng cho Khu thương mại tự do tại TP.HCM hầu hết là tương đồng với các cơ chế đã được áp dụng cho TP Hải Phòng, TP Đà Nẵng và những điểm đang được đề xuất bổ sung mới cho Đà Nẵng.

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế - Tài chính Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết để bảo đảm tính đồng bộ, khả thi, Uỷ ban và Thường trực các cơ quan của Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo rà soát, đánh giá kỹ lưỡng toàn diện tác động của các chính sách đề xuất sửa đổi, bổ sung.

Trong đó, các cơ chế, chính sách sửa đổi, bổ sung phải tập trung, có trọng tâm, trọng điểm, tránh dàn trải, phải thực sự đột phá, vượt trội, khai thác được tiềm năng, thế mạnh của TP.HCM; kịp thời giải quyết các vấn đề mới phát sinh và tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc, giải quyết có hiệu quả các điểm nghẽn.

Mặt khác, bảo đảm sự thống nhất quản lý của Trung ương, đi đôi với tăng cường phân quyền, phân cấp và nâng cao trách nhiệm chủ động của chính quyền địa phương, hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến quyền và lợi ích hợp pháp chính đáng của người dân.

Đồng thời, cần quy định rõ cơ chế kiểm tra, kiểm soát quyền lực, phòng chống tham nhũng, tiêu cực, tránh nguy cơ lợi ích nhóm, lợi dụng chính sách, gây thất thoát, lãng phí, sử dụng không hiệu quả các nguồn lực trong tổ chức thực hiện.