Đều là vàng miếng nhưng giá khác nhau là không bình thường

Mới đây, tại buổi làm việc với Ban Chính sách, chiến lược Trung ương về cơ chế, chính sách quản lý hiệu quả thị trường vàng, Tổng Bí thư Tô Lâm yêu cầu xóa bỏ thế độc quyền vàng miếng trên nguyên tắc Nhà nước vẫn quản lý nhưng có thể cấp phép cho nhiều doanh nghiệp đủ điều kiện tham gia sản xuất.

Trao đổi với PV bên hành lang Quốc hội về vấn đề này, đại biểu Hoàng Văn Cường (Ủy ban Tài chính, Ngân sách) cho biết, độc quyền vàng miếng hình thành từ Nghị định 24 năm 2012, nhằm chống lại tình trạng vàng hóa nền kinh tế.

"Khi đó rất nhiều người dân đã sử dụng vàng miếng để làm phương tiện thanh toán hoặc vay mượn.

Bối cảnh đó dẫn đến tình trạng người người đổ xô mua vàng, tích trữ vàng. Nghị định 24 ra đời, quy định Nhà nước độc quyền sản xuất vàng miếng mang thương hiệu quốc gia để cung cấp cho thị trường nhằm giải quyết tình trạng trên", ông Cường nói.

Theo ông Cường, Nghị định 24 ra đời có tác dụng rất tốt, giúp xóa bỏ tình trạng sử dụng vàng làm đơn vị thanh toán.

Tuy nhiên, độc quyền vàng miếng và độc quyền nhập khẩu vàng cũng dẫn đến sự chênh lệch giá vàng miếng bởi hạn ngạch nhập khẩu vàng nguyên liệu đã hạn chế nguồn cung; sự chênh giá rất cao giữa thị trường trong nước và thị trường thế giới do không có sự liên thông.

Mặt khác, sự độc quyền còn dẫn đến vàng SJC chênh lệch giá, cao hơn so với các thương hiệu khác đến vài triệu đồng. "Đó là điều không bình thường, bởi đã là vàng thì giá trị phải tương đương nhau", đại biểu nhìn nhận.

Xoá độc quyền vàng miếng, xóa chênh lệch giá vàng

ĐBQH Hoàng Văn Cường cho biết, đến thời điểm này, nền kinh tế không còn nguy cơ của vàng hóa nữa. Vì thế, không cần thiết phải độc quyền kinh doanh, xuất nhập khẩu vàng miếng mà nên để các công ty, các doanh nghiệp lớn, thực sự có năng lực, có uy tín được quyền tham gia kinh doanh, sản xuất, xuất nhập khẩu.

"Khi có sự cạnh tranh sẽ phá bỏ thế độc quyền và có sự cạnh tranh về giá, chống lại tình trạng thị trường vàng của Việt Nam "một mình một chợ", "một mình một giá", hạn chế sự chênh lệch giữa các loại vàng với nhau và chênh lệch giữa giá vàng trong nước và giá vàng thế giới", đại biểu Hoàng Văn Cường nói.

Theo ông Cường, cần thẳng thắn nhìn nhận các cơ chế, chính sách quản lý, điều tiết thị trường vàng còn chậm đổi mới, chưa theo kịp sự phát triển của thị trường và đòi hỏi của thực tiễn.

Từ đó đã dẫn đến thị trường vàng được quản lý kém linh hoạt, không phù hợp với diễn biến cung cầu chung trên thị trường thế giới, gây hệ lụy cho nền kinh tế, nhất là tình trạng buôn lậu vàng, chảy máu ngoại tệ ra nước ngoài.

"Sau chỉ đạo của Tổng Bí thư, các cơ quan chức năng cần sớm triển khai nghiêm túc, đảm bảo ổn định thị trường vàng và trả thị trường vàng về đúng nghĩa", đại biểu góp ý.

Đồng quan điểm, đại biểu Trần Anh Tuấn (đoàn TP.HCM) cho rằng, chỉ đạo của Tổng Bí thư rất xác đáng. Hiện nay, các hoạt động sản xuất vàng miếng, phân phối, tiêu thụ, nhập khẩu đều nằm trong diện kiểm soát. Điều này không đúng về mặt nguyên tắc thị trường, gây khó khăn trong xử lý và giải quyết chênh lệch giữa giá vàng trong nước và thế giới cũng như việc buôn lậu vàng miếng.

Nếu xử lý theo nguyên tắc thị trường, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp có thể sản xuất buôn bán vàng như những hàng hóa khác, chênh lệch giá vàng miếng trong nước và thế giới sẽ giảm đi.

Theo đại biểu, cần mở rộng cho phép các doanh nghiệp đủ điều kiện được sản xuất vàng miếng, không nên hạn chế, trên nguyên tắc Nhà nước vẫn giữ kiểm soát chung, ứng dụng công nghệ để kiểm soát từ khâu đầu vào đến khi ra thị trường.