Đẩy mạnh phát triển giao thông, tăng cường liên kết vùng

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết: Dự thảo Nghị quyết điều chỉnh mục tiêu tổng quát theo hướng: Phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao; xác lập mô hình tăng trưởng mới, lấy khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực chính; mô hình tổ chức không gian phát triển quốc gia hiệu quả, thống nhất, bền vững, các vùng động lực, hành lang kinh tế, cực tăng trưởng phát huy vai trò đi đầu, dẫn dắt trong phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; có mạng lưới kết cấu hạ tầng cơ bản đồng bộ, hiện đại; bảo đảm các cân đối lớn, nâng cao khả năng chống chịu của nền kinh tế....

Đồng thời điều chỉnh một số chỉ tiêu như: Phấn đấu tốc độ tăng trưởng tổng sản phẩm trong nước (GDP) bình quân đạt trên 8%/năm thời kỳ 2021-2030; trong đó giai đoạn 2026-2030 đạt từ 10%/năm trở lên.

Đến năm 2030, GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đạt khoảng 8.500 USD. Tốc độ tăng năng suất lao động xã hội bình quân đạt trên 8,5%/năm giai đoạn 2026-2030. Đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng đạt trên 55%. Chỉ số phát triển con người (HDI) đạt khoảng 0,78.

Tầm nhìn đến năm 2050, giai đoạn 2031-2050, phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP khoảng 7,0-7,5%/năm. GDP bình quân đầu người theo giá hiện hành đến năm 2050 đạt khoảng 38.000 USD. Chỉ số phát triển con người đạt trên 0,85.

Dự thảo Nghị quyết điều chỉnh định hướng phát triển các ngành hạ tầng kỹ thuật. Trong đó, điều chỉnh ngành giao thông theo hướng đẩy nhanh tiến trình đầu tư một số tuyến cao tốc, đường ven biển, quốc lộ quan trọng đáp ứng yêu cầu phát triển các hành lang kinh tế, nhu cầu kết nối vùng, liên vùng, kết nối thông suốt trên địa bàn đơn vị hành chính mới sau sáp nhập, kết nối hạ tầng cửa ngõ (cảng biển, cảng hàng không quốc tế) để mở ra không gian phát triển mới.

Xây dựng một số đoạn đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, đường sắt kết nối quốc tế, đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP.HCM, đường sắt kết nối cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Đồng thời, đầu tư hoàn chỉnh các cảng biển cửa ngõ quốc tế Lạch Huyện và Cái Mép - Thị Vải; xây dựng cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ (Thành phố Hồ Chí Minh), cảng Liên Chiểu (Đà Nẵng), Nam Đồ Sơn (Hải Phòng), Hòn Khoai (Cà Mau), Vân Phong (Khánh Hòa), Trần Đề (Cần Thơ)...

Về điều chỉnh định hướng phát triển không gian kinh tế - xã hội, cả nước phân thành 6 vùng kinh tế - xã hội, gồm: Vùng Trung du và miền núi phía Bắc, Vùng Đồng bằng sông Hồng; Vùng Bắc Trung Bộ, Vùng Duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên, Vùng Đông Nam Bộ và Vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Trong định hướng phát triển các vùng trên, dự thảo Nghị quyết nêu rõ: Hoàn thành xây dựng đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Xây dựng đường sắt Lạng Sơn - Hà Nội; Xây dựng cảng hàng không quốc tế Gia Bình, các tuyến đường kết nối các đô thị quan trọng tại các tỉnh, thành phố sau sáp nhập; Ưu tiên phát triển các khu kinh tế ven biển tại Bắc Trung Bộ tập trung vào một số ngành trọng điểm phù hợp với các địa phương, tạo đột phá tăng trưởng. Phát triển chuỗi đô thị ven biển duyên hải Nam Trung Bộ và Tây Nguyên gắn với các trung tâm du lịch biển, trung tâm tài chính, các khu kinh tế, khu thương mại tự do, khu công nghiệp…

Đẩy nhanh xây dựng đường sắt đô thị TP.HCM, đường sắt kết nối trung tâm TP.HCM với các đô thị lân cận; các tuyến kết nối cảng hàng không Long Thành,…

Dự thảo Nghị quyết điều chỉnh, mở rộng phạm vi bốn vùng động lực quốc gia, bao gồm Vùng động lực phía Bắc, Vùng động lực phía Nam, Vùng động lực miền Trung, Vùng động lực Đồng bằng sông Cửu Long ra khu vực phụ cận, là các địa bàn có mạng lưới kết cấu hạ tầng đã và đang được đầu tư, bố trí các khu, cụm công nghiệp, các đô thị, khu đô thị...

Bổ sung Vùng động lực Bắc Trung Bộ bao gồm các địa bàn dọc theo đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông, QL1 và đường ven biển, gắn với các đô thị trung tâm tỉnh, đô thị du lịch ven biển và các khu kinh tế ven biển là các trung tâm công nghiệp của ba tỉnh Thanh Hóa - Nghệ An - Hà Tĩnh.

Làm rõ căn cứ bổ sung định hướng xây dựng mới cảng hàng không quốc tế

Trình bày báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết: Ủy ban cơ bản tán thành việc bổ sung, điều chỉnh các nội dung của Quy hoạch tổng thể quốc gia nhằm phù hợp với bối cảnh mới sau sắp xếp đơn vị hành chính các cấp, thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp; phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số trong giai đoạn 2026 - 2030 và các năm tiếp theo; thực hiện các nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế - xã hội, phát triển các ngành, lĩnh vực, vùng, địa phương.

Về định hướng phát triển hạ tầng kỹ thuật cấp quốc gia, Ủy ban nhận thấy, theo Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 về phát triển kết cấu hạ tầng đã xác định chỉ tập trung nâng cấp các cảng hàng không, đặc biệt là cảng hàng không trọng điểm, trong đó cũng chỉ xác định xây dựng mới Cảng hàng không quốc tế Long Thành. Do đó, đề nghị bổ sung thuyết minh để làm rõ căn cứ chính trị, pháp lý của việc bổ sung định hướng xây dựng mới các cảng hàng không quốc tế.

Về phát triển các vùng động lực, Ủy ban nhận thấy, vùng động lực Bắc Trung Bộ và vùng động lực miền Trung là hai vùng động lực có vị trí địa lý cạnh nhau, có tiềm năng khai thác về nguồn lợi biển và cùng định hướng phát triển về công nghiệp lọc hóa dầu, công nghiệp ô tô và phát triển cảng biển, dịch vụ cảng biển, dịch vụ logistics...

Do đó, đề nghị cần đánh giá lợi thế so sánh giữa hai vùng động lực này để có điều chỉnh phù hợp với định hướng phát triển của từng vùng, tránh chồng lấn, cạnh tranh lẫn nhau, dẫn đến không đạt mục tiêu phát triển chung của cả nước.