Lãnh đạo UBND TP.HCM vừa có buổi làm việc với Tập đoàn Becamex về việc thực hiện 2 tuyến đường sắt được xem "trục xương sống" ở Đông Nam Bộ gồm tuyến Bàu Bàng - Cái Mép và tuyến TP.HCM - Cần Thơ.

Đại diện Tập đoàn Becamex cho biết, theo quy hoạch tuyến, ga đường sắt khu đầu mối TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn 2050 sẽ có 8 tuyến đường sắt quốc gia với tổng chiều dài khoảng 585km. Trong đó, các ga trung tâm/ga chính gồm ga Trảng Bom (ga hàng hóa, hành khách); ga An Bình (ga hàng hoá, hành khách phía Bắc TP.HCM); ga Sài Gòn (ga Hòa Hưng - ga hành khách trung tâm TP); ga Tân Kiên (ga hành khách và hàng hoá phía Nam TP.HCM) và ga Thủ Thiêm (ga hành khách đường sắt tốc độ cao, đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành).

Dựa trên quy hoạch này, Becamex đề xuất thực hiện một số tuyến đường sắt. Trong đó, ưu tiên giai đoạn 1 đề xuất triển khai tuyến đường sắt Bàu Bàng - Cái Mép với tổng chiều dài 137km; sau đó là tuyến TP.HCM - Cần Thơ với chiều dài khoảng 175km.

Tuyến Bàu Bàng - Cái Mép dựa trên quy hoạch 3 tuyến đường sắt, gồm tuyến An Bình - Lộc Ninh; tuyến Trảng Bom - Tân Kiên và tuyến Biên Hoà - Vũng Tàu (tuyến đường sắt này trong giai đoạn 1 thực hiện từ Biên Hoà đến Thị Vải, giai đoạn 2 mới kết nối đến Vũng Tàu).

Điểm đầu của tuyến là ga Bàu Bàng (thuộc tuyến đường sắt TP.HCM - Lộc Ninh), điểm cuối tại ga Tiền Cảng Thị Vải (thuộc tuyến đường sắt Biên Hòa - Vũng Tàu), Logistic Cái Mép hạ. Tổng chiều dài đoạn tuyến từ Bàu Bàng đến cảng Cái Mép - Thị Vải và các nhánh ra cảng khoảng 136.65km.

Trong đó, đoạn từ ga Bàu Bàng đến ga An Bình dài khoảng 53km, nằm trong khu vực tập trung nhiều khu công nghiệp sôi động với tổng diện tích khoảng 25.000ha - nơi có nhu cầu lớn vận chuyển hàng hoá. Dự kiến đoạn tuyến bố trí khoảng 16 ga chính tuyến và 4 ga trong cảng và trung tâm logistics.

Tuyến này có một đoạn đi song song với tuyến đường sắt đô thị (metro), có những nhà ga trùng nhau, là điểm tiếp nối tạo thành nút giao thông đa phương thức, vận chuyển hành khách và kết nối trực tiếp với trung tâm TP.HCM. Đoạn cuối là ga An Bình quy hoạch là ga đầu mối 173ha, là trung tâm kết nối các vùng với nhau.

Đối với đoạn An Bình - Cái Mép, đoạn này sẽ đi qua hai địa phương gồm TP.HCM và Đồng Nai, cắt ngang đường sắt cao tốc Bắc - Nam, dự kiến có 10 nhà ga. Tuyến được chia thành 3 đoạn chính, gồm đoạn 1: Từ ga An Bình đến nút giao Phước Tân (thuộc tuyến Trảng Bom - Hòa Hưng), dài 23,3km. Đoạn này đã được thí điểm cắm mốc lộ giới ngoài thực địa, một số vị trí đã bàn giao cho địa phương quản lý.

Đoạn 2: Từ ga Trảng Bom đến nút giao Phước Tân, dài 8,66km. Tuyến đi song song, nằm bên trái hành lang tuyến tránh TP Biên Hòa, qua địa phận tỉnh Đồng Nai. Đây là đoạn được đề xuất bổ sung đoạn nối để kết nối cao tốc Bắc - Nam.

Đoạn 3: Từ nút kỹ thuật tại thị xã Phú Mỹ đến ga Cái Mép, dài 61,75km (bao gồm cả đoạn nối vào ga Cái Mép). Tuyến đi song song về bên phải quốc lộ 51, sau đó chuyển sang đi song song bên trái tuyến cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu, theo hành lang hạ tầng đã được quy hoạch.

Becamex cho biết, tuyến đường sắt nhanh được đề xuất xây dựng với khổ ray 1.435mm chuẩn quốc tế, số ray đường đôi trên toàn tuyến. Tốc độ thiết kế 160km/h đối với tàu khách; 120km/h với tàu hàng. Hệ thống điện khí hoá được sử dụng là công nghệ điện 25kV để giảm khí thải và tăng hiệu quả.

Về chi phí, tuyến đường sắt container Bàu Bàng - Cái Mép dự kiến có tổng vốn khoảng 153.000 tỷ đồng. Trong đó, chi phí bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khoảng 50.000 tỷ; chi phí xây dựng khoảng 103.000 tỷ.

Becamex đánh giá, việc thực hiện tuyến đường sắt kết nối từ trung tâm TP.HCM đến Cái Mép - Bàu Bàng - Cần Thơ sẽ hình thành trục xương sống vận tải hiện đại và tạo "tiền đề vàng" cho tuyến đường sắt cao tốc Bắc - Nam.

Dự án này không chỉ góp phần giải quyết các vấn đề hạ tầng và môi trường như giảm áp lực cho đường bộ, hạn chế ùn tắc, tai nạn, ô nhiễm đô thị, mà còn giúp tiết kiệm chi phí, thời gian vận chuyển và thực thi cam kết giảm phát thải carbon của Việt Nam.

Bên cạnh đó, tuyến đường thúc đẩy chuyển đổi xanh và chuyển đổi số, nâng chuẩn vận tải, logistics, sản xuất và xuất khẩu, tạo chuỗi cung ứng tích hợp, hiện đại gắn với đổi mới sáng tạo vùng. Đây cũng là động lực phát triển kinh tế bền vững, thông qua việc gắn kết các khu công nghiệp, cảng biển và đô thị dọc tuyến, đồng thời giảm áp lực ngân sách Nhà nước bằng cách huy động nguồn lực xã hội.

Quan trọng hơn, tuyến đường sắt Bàu Bàng - Cái Mép sẽ tăng cường năng lực cạnh tranh xuất nhập khẩu, tận dụng hiệu quả các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (EVFTA, CPTPP, RCEP), kết nối các khu logistics, khu thương mại tự do và chuỗi cung ứng nguyên vật liệu, trong đó có khí LNG...

TP.HCM và Becamex bàn chiến lược phát triển hai tuyến đường sắt “xương sống” vùng Nam Bộ

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được làm việc với Tập đoàn Becamex về kế hoạch triển khai các tuyến đường sắt trọng điểm gồm Bàu Bàng - Cái Mép và TP.HCM - Cần Thơ.