Rà soát tổng thể, cắt giảm thủ tục

Thưa bà Lưu Thị Lan Hương, việc Cục Hàng không Việt Nam (Cục HKVN) được giao rà soát và sửa đổi nhiều nghị định quan trọng xuất phát từ những bất cập nào trong thực tiễn? Liệu đây có phải bước đột phá để chuẩn hóa quản lý vận chuyển, điều hành bay và khai thác cảng hàng không trong giai đoạn mới?

Việc triển khai Nghị quyết 66/NQ-CP năm 2025 về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong sản xuất, kinh doanh, ngành hàng không thực hiện chủ trương của Đảng và Chính phủ nhằm tạo môi trường kinh doanh thuận lợi, minh bạch, thúc đẩy đổi mới, nâng cao cạnh tranh và hiệu quả quản lý Nhà nước.

Cục HKVN đã nghiên cứu, rà soát tổng thể và đề xuất cắt giảm điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực hàng không dân dụng, phương án cắt giảm được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành.

Cục đã triển khai xây dựng dự thảo nghị định sửa đổi các Nghị định số 30/2013/NĐ-CP, 125/2015/NĐ-CP, 92/2016/NĐ-CP và 05/2021/NĐ-CP trình Bộ Xây dựng trong tháng 10/2025, trong đó tập trung sửa đổi (giảm thời gian giải quyết, cắt giảm thành phần hồ sơ và giảm đối tượng thực hiện cấp giấy phép…). 

Việc cắt giảm này giúp giảm thời gian, chi phí cho các đối tượng chịu tác động của thủ tục hành chính thực hiện theo đúng tinh thần chỉ đạo nêu tại Nghị quyết 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ.

Thời gian tới, khi Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi) được thông qua (dự kiến Quốc hội thông qua tháng 12/2025), những văn bản hướng dẫn luật sẽ được rà soát tổng thể, đồng bộ. Các chính sách được đánh giá tác động đầy đủ, nhằm đảm bảo cơ chế quản lý vận chuyển, điều hành bay và khai thác cảng hàng không được đồng bộ, thống nhất và phù hợp trong giai đoạn phát triển mới.

Nghị định số 92/2016/NĐ-CP quy định về các ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng được xem là "tấm lọc pháp lý" cho thị trường. Phòng Pháp chế đánh giá thế nào về tính phù hợp của các điều kiện kinh doanh hiện nay, đặc biệt trong bối cảnh hội nhập và mở cửa thị trường hàng không quốc tế?

Nghị định số 92/2016/NĐ-CP và những nghị định sửa đổi, bổ sung quy định cụ thể các ngành nghề kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực hàng không dân dụng: Kinh doanh vận tải hàng không; kinh doanh cảng hàng không, sân bay; kinh doanh dịch vụ bảo đảm hoạt động bay; kinh doanh dịch vụ đào tạo, huấn luyện nghiệp vụ nhân viên hàng không…

Việc đặt ra những điều kiện kinh doanh (về vốn, nhân lực, an toàn, kỹ thuật, chứng chỉ, an ninh…) chính là "tấm lọc pháp lý" nhằm bảo đảm an toàn bay tuyệt đối - mục tiêu tối thượng trong lĩnh vực hàng không; giữ trật tự, cạnh tranh lành mạnh trong thị trường vốn có yêu cầu kỹ thuật cao; hạn chế chủ thể không đủ năng lực, yếu kém về tài chính hoặc năng lực kỹ thuật tham gia, gây rủi ro cho hệ thống vận hành của ngành hàng không.

Điều kiện kinh doanh trong Nghị định 92 và những nghị định sửa đổi, bổ sung phù hợp đặc thù ngành hàng không và thông lệ quốc tế, thể hiện: Tuân thủ khung pháp lý của Luật Hàng không dân dụng và tiêu chuẩn, khuyến cáo của ICAO (Tổ chức Hàng không Dân dụng Quốc tế) về an toàn, an ninh, bảo dưỡng, đào tạo…

Cơ chế kiểm soát đầu vào của các chủ thể tham gia minh bạch: Quy định rõ năng lực tài chính, phương án kinh doanh, cơ sở vật chất, nhân lực chuyên môn; bảo đảm an ninh quốc phòng, đặc biệt trong vấn đề đầu tư nước ngoài vào doanh nghiệp hàng không; phân cấp và phân định tương đối rõ giữa các cơ quan quản lý (Bộ Xây dựng, Cục HKVN, các cơ quan chuyên ngành).

Thời gian tới, nhằm tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi, lành mạnh, công bằng, thu hút nhà đầu tư có tiềm năng, đồng thời phù hợp sự phát triển kinh tế - xã hội trong giai đoạn hiện nay, Cục sẽ nghiên cứu rà soát tổng thể Nghị định 92.

Theo đó, nghiên cứu một số điều kiện chuyển sang "hậu kiểm"; nghiên cứu các mô hình kinh doanh mới; cơ chế khuyến khích cạnh tranh công bằng giữa doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, đặc biệt trong khai thác hạ tầng cảng hàng không…

Rút ngắn thời gian, giảm đối tượng cấp phép

Bên cạnh nghị định, nhiều thông tư quan trọng như Thông tư 19/2017 và 29/2021 cũng đang được sửa đổi để bảo đảm thống nhất trong quản lý hoạt động bay và khai thác cảng. Theo bà, nguyên tắc pháp lý cốt lõi nào cần được bảo đảm để hệ thống thông tư mới vừa đồng bộ với Luật Hàng không dân dụng Việt Nam sửa đổi, vừa phù hợp thực tiễn doanh nghiệp?

Triển khai Nghị quyết 66/NQ-CP về chương trình cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính năm 2025, Cục HKVN đã rà soát tổng thể và đề xuất cắt giảm nhiều điều kiện kinh doanh trong lĩnh vực hàng không dân dụng, được Thủ tướng Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Xây dựng ban hành.

Việc cải cách pháp lý có ý nghĩa quan trọng trong việc phát triển lĩnh vực hàng không. Ảnh: Tiến Hào.

Cục đang xây dựng dự thảo sửa đổi Thông tư 19/2017 và Thông tư 29/2021 theo hướng rút ngắn thời gian giải quyết, giảm đối tượng phải cấp giấy phép nhân viên bảo đảm hoạt động bay và bãi bỏ những thủ tục cấp, cấp lại, bổ sung năng định đối với nhân viên không thuộc phạm vi Annex 1 (chứng chỉ hành nghề nhân viên hàng không).

Các sửa đổi này giúp tiết kiệm chi phí cho doanh nghiệp, đồng thời chuyển phương thức quản lý nhà nước từ tiền kiểm sang hậu kiểm, hướng tới môi trường kinh doanh minh bạch, hiệu quả hơn.

Một số nội dung sửa đổi được cho là sẽ tác động mạnh đến doanh nghiệp hàng không, đặc biệt trong đào tạo nhân lực, cấp phép hoạt động bay và vận chuyển hàng không chung. Phòng Pháp chế dự kiến xây dựng những quy định mới theo hướng nào để giảm thủ tục, nhưng vẫn kiểm soát chặt an toàn và chất lượng chuyên môn của đội ngũ nhân viên hàng không?

Việc sửa đổi, bổ sung các văn bản quy phạm pháp luật hiện nay nhằm triển khai Nghị quyết 66/NQ-CP năm 2025 về cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính trong hoạt động sản xuất, kinh doanh. Trọng tâm là rút ngắn thời gian giải quyết, giảm thành phần hồ sơ, thu hẹp đối tượng phải xin cấp giấy phép…, qua đó giúp giảm chi phí tuân thủ cho tổ chức, cá nhân theo đúng tinh thần của nghị quyết.

Bên cạnh đó, việc cắt giảm đối tượng thực hiện cấp giấy phép giúp giảm nhân lực, thời gian cho cơ quan quản lý Nhà nước, quản lý các đối tượng này sẽ chuyển sang hình thức khác, giúp thay đổi phương thức quản lý của cơ quan quản lý Nhà nước, bãi bỏ giấy phép cấp cho đối tượng nhân viên không theo tiêu chuẩn của ICAO.

Nội dung sửa đổi liên quan đào tạo nhân lực, cấp phép hoạt động bay và vận chuyển hàng không chung cũng đang được sửa đổi, bổ sung tại Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi). Chính sách sẽ thay đổi theo hướng giảm thủ tục hành chính nhưng vẫn kiểm soát chặt an toàn và chất lượng chuyên môn của đội ngũ nhân viên hàng không.

Những văn bản hướng dẫn luật sẽ được rà soát tổng thể và đồng bộ. Các chính sách được đánh giá tác động đầy đủ để bảo đảm cơ chế đào tạo nhân lực, cấp phép hoạt động bay và vận chuyển hàng không chung được triển khai thống nhất, góp phần tăng cường an ninh, an toàn cho toàn bộ hệ thống vận hành hàng không.

Cảm ơn bà!