"Chủ tịch tỉnh thẩm định quy hoạch sẽ mất tính khách quan"

Sáng 28/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại Hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch.

Tham gia góp ý, ĐBQH Nguyễn Thị Ngọc Xuân (đoàn Bình Dương) cho biết, dự thảo Luật quy định: Hội đồng thẩm định làm việc theo chế độ tập thể, có thể lấy ý kiến phản biện độc lập nhưng không bắt buộc, chỉ trong trường hợp cần thiết.

Từ đó, bà bày tỏ lo ngại có thể dẫn đến tình trạng "vừa đá bóng, vừa thổi còi" nếu cơ quan lập quy hoạch cũng kiểm soát quá trình thẩm định hoặc mời các thành viên "nội bộ".

Do đó, đại biểu đoàn Bình Dương kiến nghị bổ sung cơ chế bắt buộc có phản biện độc lập đối với quy hoạch quan trọng như: quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh.

Đồng quan điểm, ĐBQH Nguyễn Thị Thu Nguyệt (đoàn Đắk Lắk) cho rằng, dự thảo Luật đã phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, linh hoạt ở địa phương trong quá trình tổ chức thẩm định, điều chỉnh quy hoạch, bảo đảm có sự tham gia của các sở ngành liên quan và các chuyên gia, nhằm nâng cao tính khách quan và phản biện kỹ thuật.

Tuy nhiên, đại biểu cho rằng vẫn thiếu cơ chế đảm bảo tính độc lập và khách quan của Hội đồng thẩm định, bởi nếu Chủ tịch tỉnh là người phê duyệt quy hoạch cũng là Chủ tịch Hội đồng thẩm định sẽ làm suy giảm tính khách quan.

Từ đó, đại biểu đề nghị sửa đổi theo hướng Chủ tịch UBND tỉnh là người phê duyệt quy hoạch thì không làm Chủ tịch Hội đồng thẩm định, thay vào đó, UBND tỉnh cử một lãnh đạo khác hoặc mời lãnh đạo cơ quan chuyên môn làm Chủ tịch Hội đồng.

Các quy hoạch phải lập đồng thời để tránh mâu thuẫn

ĐBQH Hoàng Văn Cường (đoàn TP Hà Nội) cho rằng, thay vì quy định quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành được lập đồng thời, nên quy định "phải lập đồng thời".

Bởi lẽ quy hoạch cấp trên phải có định hướng để quy hoạch cấp dưới chi tiết hóa. Nếu như quy hoạch cấp trên chưa có định hướng thì khi lập quy hoạch cấp dưới trước, rất có thể sẽ không phù hợp.

Đại biểu dẫn chứng điều này từng gặp phải khi phê duyệt quy hoạch sử dụng đất quốc gia trước, đến khi làm quy hoạch tỉnh, chỉ tiêu phân bổ đất cho các tỉnh không phù hợp. Hiện nay, hầu hết các tỉnh đều yêu cầu phải điều chỉnh chỉ tiêu trong quy hoạch sử dụng đất quốc gia.

"Do vậy, cần thực hiện đồng thời tất cả các quy hoạch, quy hoạch cấp trên sẽ đưa ra định hướng, sau đó quy hoạch cấp dưới sẽ chi tiết cụ thể hóa. Trong quá trình chi tiết cụ thể hóa chỗ nào không phù hợp, sẽ phản hồi để điều chỉnh cấp trên. Cách làm này sẽ đạt được nhiều mục tiêu bởi các quy hoạch khi làm đồng thời sẽ có tính kết nối, khớp nối, đảm bảo không bị mâu thuẫn", ông nhấn mạnh.

Đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong lập, thẩm định quy hoạch

Giải trình ý kiến ĐBQH, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh sự cần thiết phải sửa ngay Luật Quy hoạch nhằm đáp ứng yêu cầu thực tiễn trong bối cảnh sắp xếp lại đơn vị hành chính, sáp nhập tỉnh/thành trên cả nước.

Theo ông Thắng, tại dự thảo Luật đã đẩy mạnh phân cấp phân quyền một cách tối đa, tăng cường quyền tự chủ, tính chủ động sáng tạo, chịu trách nhiệm của các cấp các ngành, gắn với mô hình chính quyền địa phương hai cấp.

Trong đó, phân quyền của Quốc hội cho Chính phủ phân vùng lập quy hoạch; quyết định quy hoạch không gian biển quốc gia, quy hoạch sử dụng đất quốc gia. Phân cấp thẩm quyền tổ chức lập quy hoạch, thẩm định quy hoạch ngành quốc gia cho các bộ và phân cấp UBND cấp tỉnh tổ chức thẩm định quy hoạch tỉnh.

Dự thảo Luật cũng quy định việc thẩm định quy hoạch cấp tỉnh theo hình thức họp hội đồng thẩm định hoặc lấy ý kiến thẩm định bằng văn bản. Có ý kiến của ĐBQH cho rằng, thay vì giao cho UBND tỉnh, đề nghị giao cho HĐND tỉnh. Bộ trưởng Thắng cho biết cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp thu để nghiên cứu.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính, cùng với việc đẩy mạnh phân cấp phân quyền, dự thảo luật cũng tập trung cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính đối với việc điều chỉnh quy hoạch quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh thời kỳ 2021-2030 thông qua việc không phải lập thẩm định phê duyệt nhiệm vụ lập quy hoạch và không phải xin chấp thuận chủ trương điều chỉnh quy hoạch.

Qua đó, sẽ giảm khoảng 45 - 54% trình tự thủ tục điều chỉnh quy hoạch so với quy định hiện hành, đáp ứng được yêu cầu triển khai thực hiện chính quyền địa phương hai cấp theo chỉ đạo của Trung ương.

Đối với quy định lập đồng thời các quy hoạch và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch tại dự thảo Luật, ông Thắng cho biết, sẽ giải quyết vướng mắc, xung đột giữa quy hoạch có tính chất kỹ thuật chuyên ngành với các quy hoạch cấp trên (như quy hoạch ngành quốc gia, quy hoạch tỉnh) cũng như mâu thuẫn giữa các quy hoạch do các cơ quan tổ chức khác nhau lập.

Đối với ý kiến của đại biểu về việc tạm dừng sửa Luật Quy hoạch, Bộ trưởng Thắng cho biết, không thể không sửa, bởi sẽ gây bất cập trong quá trình triển khai sắp tới.