TP.HCM đang bước vào giai đoạn tăng tốc mạnh mẽ trong phát triển hạ tầng giao thông, đặc biệt là mạng lưới đường sắt đô thị - trụ cột trong chiến lược chuyển đổi phương thức vận tải và giảm ùn tắc cho thành phố hơn 14 triệu dân sau sáp nhập.

Hàng loạt dự án trọng điểm được thúc đẩy đồng bộ, từ các tuyến metro mới đến các trục đường và kết nối liên vùng. Trong bối cảnh đó, tiến độ và cách thức triển khai các dự án lớn luôn nhận được sự quan tâm đặc biệt của cử tri và đại biểu HĐND thành phố.

Tại phiên chất vấn của kỳ họp thứ 6 HĐND TP.HCM khóa X vừa diễn ra, Giám đốc Sở Xây dựng Trần Quang Lâm cho biết, thành phố đã chuẩn bị kỹ lưỡng chiến lược phát triển giao thông, từ hạ tầng khung đến mạng lưới kết nối vùng. Hàng loạt dự án quy mô lớn đang được triển khai như Vành đai 2, Vành đai 3, Vành đai 4, cao tốc TP.HCM - Mộc Bài, Thủ Dầu Một - Chơn Thành… Trong đó, đường sắt đô thị được xác định là trụ cột để giải quyết căn cơ bài toán giao thông đô thị.

Từ khi Nghị quyết 188 của Quốc hội có hiệu lực, TP.HCM đã áp dụng cơ chế rút gọn cho các dự án metro, giúp đẩy nhanh tiến độ chưa từng có. Tuyến metro Bến Thành - Cần Giờ là minh chứng rõ nhất: từ quá trình hình thành ý tưởng, đề xuất, trình Thủ tướng cho đến phê duyệt chủ trương đầu tư, toàn bộ diễn ra trong chưa đầy 1 năm. Riêng giai đoạn hoàn tất điều kiện đầu tư chỉ mất 2 tháng, nhanh nhất trong lịch sử phát triển đường sắt đô thị tại Việt Nam. Dự án này sẽ chính thức khởi công vào ngày 19/12.

Theo kế hoạch, TP.HCM đang chuẩn bị hoàn chỉnh nguồn vốn để đến năm 2030, hệ thống giao thông đường bộ và metro cơ bản hoàn thiện, bảo đảm kết nối vùng. Ngoài tuyến Bến Thành – Cần Giờ khởi công trong tháng 12/2025, metro số 2 (Bến Thành - Tham Lương) dự kiến khởi công vào tháng 1/2026. Giai đoạn 2025 - 2030, khoảng 180 km metro phải được hoàn thành; thêm 300 km nữa dự kiến hoàn tất vào năm 2035.

Những tuyến ưu tiên đầu tư đến năm 2030 gồm: Bến Thành - Tham Lương; Bến Thành - Thủ Thiêm; Thủ Thiêm - Long Thành; Bến Thành - Cần Giờ; tuyến kết nối Bình Dương - Suối Tiên…

Về phía nhà đầu tư Vinspeed, đơn vị cho biết công trình có thể hoàn thành trong vòng 2 năm thi công, nếu đạt được sẽ trở thành một “kỳ tích” mới về xây dựng hạ tầng tại Việt Nam.

Trước đó, quá trình chuẩn bị dự án cũng diễn ra với tốc độ đặc biệt: Từ tháng 1/2025, khi Thủ tướng nêu định hướng phát triển metro về Cần Giờ tại Hội nghị công bố quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn 2050, đến tháng 3/2025 nhà đầu tư đã báo cáo chi tiết; tháng 4/2025 thành phố gửi đề xuất lên Chính phủ; và đầu tháng 12/2025 dự án chính thức được thông qua chủ trương đầu tư, đủ điều kiện khởi công.

Việc xây dựng tuyến metro Bến Thành - Cần Giờ không chỉ mở ra một phương thức di chuyển mới, hiện đại và bền vững, mà còn đánh dấu bước chuyển quan trọng trong tư duy phát triển đô thị của TP.HCM. Việc một dự án quy mô lớn được triển khai với tốc độ kỷ lục cho thấy thành phố đang tận dụng hiệu quả các cơ chế đặc thù, đồng thời khẳng định quyết tâm tạo ra những đột phá thật sự trong lĩnh vực hạ tầng.

Khi hoàn thành, tuyến metro sẽ trở thành "trục động lực" kết nối trung tâm với đô thị biển Cần Giờ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, du lịch, dịch vụ, cũng như mở rộng không gian đô thị theo hướng bền vững.

Quan trọng hơn, thành công của tuyến metro Bến Thành - Cần Giờ sẽ tạo hiệu ứng lan tỏa, góp phần củng cố niềm tin của người dân và doanh nghiệp vào chiến lược phát triển giao thông mới của TP.HCM. Đây là nền tảng để thành phố tiếp tục huy động nguồn lực, mở rộng mạng lưới metro và hiện thực hóa mục tiêu đến năm 2030 - 2035 hình thành hệ thống giao thông hiện đại, đồng bộ, xứng tầm một đô thị đặc biệt, trung tâm kinh tế lớn của cả nước và khu vực.

TP.HCM chấp thuận chủ trương đầu tư tuyến metro Bến Thành - Cần Giờ

Tuyến đường sắt Bến Thành - Cần Giờ được UBND TP chấp thuận chủ trương và nhà đầu tư. Dự án có sơ bộ tổng mức đầu tư khoảng 102.430 tỷ đồng, không bao gồm khoảng 12.784 tỷ đồng chi phí giải phóng mặt bằng do nguồn ngân sách Nhà nước bảo đảm.