Không còn bắt buộc có kỹ năng ngoại ngữ, tin học với đăng kiểm viên đường sắt

Theo dự thảo, đăng kiểm viên đường sắt phải có bằng tốt nghiệp đại học trở lên với ngành, chuyên ngành phù hợp; hoàn thành khóa tập huấn nghiệp vụ và có thời gian thực tập tối thiểu 12 tháng.

Trường hợp đã có ít nhất 36 tháng kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực quản lý, bảo dưỡng, sửa chữa, sản xuất, lắp ráp phương tiện đường sắt, thời gian thực tập được rút ngắn còn 6 tháng.

Đối với đăng kiểm viên bậc cao, yêu cầu có tối thiểu 5 năm giữ hạng đăng kiểm viên đường sắt và hoàn thành khóa tập huấn nghiệp vụ bậc cao.

So với quy định hiện hành, dự thảo đã bỏ điều kiện về kỹ năng công nghệ thông tin và ngoại ngữ, do nội dung này đã được quy định tại Thông tư 45/2022 về tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp viên chức chuyên ngành đăng kiểm.

Về nhiệm vụ, dự thảo Thông tư bỏ quy định đăng kiểm viên tham gia thẩm định báo cáo đánh giá an toàn hệ thống của tổ chức chứng nhận đối với phương tiện, do Luật Đường sắt 2025 không còn quy định nhiệm vụ này.

Theo đó, đăng kiểm viên chỉ tập trung kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật, bảo vệ môi trường đối với linh kiện, phương tiện đường sắt; lập hồ sơ đăng kiểm; tính phí, lệ phí; hướng dẫn thực tập; tham gia tập huấn, đánh giá năng lực và thực hiện nhiệm vụ khác khi được yêu cầu.

Đăng kiểm viên bậc cao, ngoài các nhiệm vụ trên, còn phải hỗ trợ phân tích, xác định nguyên nhân sự cố, tai nạn giao thông đường sắt liên quan đến phương tiện khi có yêu cầu.

Thu hồi chứng nhận nếu nhũng nhiễu, tiêu cực

Dự thảo Thông tư giữ nguyên quyền hạn của đăng kiểm viên đường sắt, bao gồm quyền yêu cầu chủ sở hữu phương tiện, cơ sở sản xuất, nhập khẩu, sửa chữa, bảo dưỡng, thử nghiệm cung cấp hồ sơ kỹ thuật và điều kiện cần thiết để thực hiện đăng kiểm;

Bảo lưu và báo cáo cấp trên nếu có ý kiến khác với kết luận của lãnh đạo phụ trách trực tiếp; ký, sử dụng dấu và ấn chỉ nghiệp vụ khi lập hồ sơ theo quy định.

Đăng kiểm viên được quyền từ chối kiểm tra nếu công việc vượt quá năng lực chuyên môn đã được công nhận, hoặc khi điều kiện an toàn lao động tại hiện trường không bảo đảm.

Với công tác tập huấn, dự thảo bổ sung “Chương trình thực tập nghiệp vụ đăng kiểm viên đường sắt”, gồm: Sử dụng phần mềm quản lý tại tổ chức đăng kiểm; thực tập kiểm tra, đánh giá, lập báo cáo tại hiện trường;

Thực hành chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường cho phương tiện, linh kiện. Trách nhiệm ban hành chương trình thực tập thuộc về Cục Đăng kiểm VN để bảo đảm tính thống nhất trong triển khai.

Ngoài ra, Cục Đăng kiểm VN có nhiệm vụ tổ chức đánh giá, công nhận đăng kiểm viên; công nhận lại khi quyết định hết hiệu lực hoặc bị sai sót, mất mát; thu hồi quyết định công nhận đối với trường hợp vi phạm kỷ luật từ mức cảnh cáo trở lên, hoặc có hành vi tiêu cực, nhũng nhiễu, gây khó khăn cho khách hàng.

Theo các chuyên gia, những quy định này giúp đăng kiểm viên nhận thức rõ tiêu chuẩn, nhiệm vụ, quyền hạn và những hành vi bị nghiêm cấm, từ đó nâng cao ý thức trách nhiệm, siết chặt kỷ luật, chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, đồng thời ngăn ngừa tiêu cực và bảo đảm minh bạch, hiệu quả trong hoạt động đăng kiểm.

Việc bổ sung chương trình thực tập cũng được đánh giá là cần thiết để nâng cao kỹ năng, chất lượng đội ngũ đăng kiểm viên, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của ngành đường sắt.