Siết chặt quy định về kiểm tra hiện trường

Trước đây, việc kiểm tra định kỳ được thực hiện đối với: Phương tiện chạy trên đường sắt quốc gia, phương tiện chạy trên đường sắt chuyên dùng, phương tiện chạy trên đường sắt đô thị; thiết bị tín hiệu đuôi tàu.

Điều kiện kiểm tra bao gồm cơ sở sửa chữa, chủ phương tiện, chủ khai thác phương tiện phải chuẩn bị thiết bị, phương tiện và bảo đảm điều kiện để Cơ quan kiểm tra thực hiện các nội dung kiểm tra theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng.

Nội dung kiểm tra được thực hiện theo những nội dung thuộc phạm vi của Cơ quan kiểm tra được quy định tại các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia tương ứng đối với từng loại phương tiện. Đối với thiết bị tín hiệu đuôi tàu, nội dung kiểm tra.

Siết chặt kiểm tra hiện trường, tăng cường an toàn đường sắt theo Thông tư 20/2025.

Cụ thể, tại Điều 1 Thông tư 20/2025/TT-BXD sửa đổi, quy trình kiểm tra thiết bị, phương tiện tại hiện trường được quy định chi tiết hơn. Cơ quan kiểm tra phải đánh giá theo đúng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia và lập Biên bản kiểm tra hiện trường theo mẫu mới.

Nếu phương tiện đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, cơ quan kiểm tra tiến hành thủ tục cấp Giấy chứng nhận. Trường hợp không đạt, cơ sở sản xuất hoặc doanh nghiệp nhập khẩu được yêu cầu khắc phục một lần duy nhất và phải hoàn thành trong thời hạn tối đa 10 ngày làm việc kể từ khi nhận thông báo. Hết thời hạn mà không khắc phục, phương tiện sẽ bị đánh giá không đạt.

Riêng với toa xe đường sắt đô thị, đơn vị nhập khẩu có thời hạn khắc phục kéo dài đến 60 ngày. Nếu quá thời gian mà không cung cấp lý do chính đáng và kế hoạch khắc phục cụ thể thì phương tiện cũng bị đánh giá không đạt.

Doanh nghiệp có trách nhiệm nộp lại Giấy chứng nhận và tem kiểm định khi tái xuất phương tiện hoặc khi cơ quan kiểm tra có yêu cầu thu hồi. Một số nội dung liên quan đến cơ quan quản lý được cập nhật, thay thế cụm "Bộ Giao thông vận tải" bằng "Bộ Xây dựng" cho phù hợp với chức năng mới.

Ông Tào Hữu Hiệp, CEO Đoàn tàu 5 cửa ô Hà Nội cho biết: Việc hoàn thiện các quy định pháp luật đặc biệt là trong lĩnh vực đường sắt đã tạo động lực cho nhiều nhà đầu tư tham gia và phát triển lĩnh vực này.

Nhà đầu tư tư nhân có thể tham gia vào các dự án đường sắt đô thị để kết nối các khu vực trong thành phố, giải quyết vấn đề giao thông nội đô.

Ngoài ra, nhà đầu tư tư nhân còn có thể đầu tư vào các dịch vụ đi kèm như vận tải hàng hóa, vận tải hành khách, bảo trì, sửa chữa, hoặc kinh doanh khai thác các dịch vụ trên tuyến đường sắt.

Cập nhật quy định cụ thể trách nhiệm đăng kiểm viên đường sắt

Tại các Thông tư trước đây, nhiệm vụ của đăng kiểm viên đường sắt là thẩm định hồ sơ thiết kế hoán cải các loại phương tiện giao thông đường sắt; tham gia thẩm định hồ sơ an toàn hệ thống đường sắt đô thị; kiểm tra chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với linh kiện, tổng thành, phương tiện giao thông đường sắt; lập hồ sơ đăng kiểm cho các đối tượng nêu trên; tính các loại giá và lệ phí đăng kiểm; hướng dẫn thực hành cho học viên đã hoàn thành lớp tập huấn nghiệp vụ đăng kiểm phương tiện giao thông đường sắt.

Thông tư mới sửa đổi chi tiết về kiểm tra chất lượng, an toàn kỹ thuật và môi trường cho linh kiện, tổng thành và phương tiện đường sắt.

Thì nay, cụ thể tại Điều 2 Thông tư 20. Sửa đổi Điều 10 của Thông tư số 19/2018/TT-BGTVT quy định về tiêu chuẩn đăng kiểm viên đường sắt và yêu cầu đối với cơ sở vật chất, kỹ thuật của tổ chức đăng kiểm đường sắt.

Bên cạnh đó, đăng kiểm viên đường sắt tham gia tập huấn cập nhật, bổ sung về chuyên môn nghiệp vụ dành cho đăng kiểm viên đường sắt; tham mưu cho lãnh đạo đơn vị về những vấn đề chuyên môn, nghiệp vụ khi có yêu cầu.

Thông tư 20/2025/TT-BXD cũng sửa đổi quy định liên quan đến công nhận và thu hồi Quyết định công nhận đăng kiểm viên. Cục Đăng kiểm Việt Nam được giao chủ trì đánh giá, công nhận và công nhận lại đăng kiểm viên theo chu kỳ 5 năm.

Đăng kiểm viên có sai sót, vi phạm kỷ luật hoặc có hành vi tiêu cực, gây khó khăn cho doanh nghiệp sẽ bị thu hồi Quyết định công nhận và chỉ được xem xét cấp lại sau ít nhất 6 tháng.

Theo Thông tư 20/2025/TT-BXD đã bãi bỏ một số nội dung trong các Quy chuẩn kỹ thuật hiện hành: Ba quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về phương tiện giao thông đường sắt cũng được bãi bỏ một số điểm liên quan đến yêu cầu an toàn kỹ thuật và kiểm tra đối với đầu máy, toa xe và phương tiện chuyên dùng. Việc bãi bỏ này nhằm loại bỏ các nội dung không còn phù hợp với thực tế hoặc chồng chéo với quy định khác.

Việc sửa đổi, bổ sung các quy định lần này góp phần hoàn thiện hệ thống pháp luật về kiểm tra chất lượng phương tiện đường sắt, tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước.

Đồng thời, các yêu cầu mới cũng giúp tăng cường trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc tuân thủ tiêu chuẩn kỹ thuật, bảo đảm an toàn giao thông đường sắt.

Luật sư Nguyễn Đức Hùng (Đoàn Luật sư thành phố Hà Nội) nhận định, Thông tư 20 đã quy định cụ thể hơn về quy trình cũng như quy chuẩn kiểm tra thiết bị, phương tiện đường sắt. Về mặt pháp lý, việc kiểm tra, đánh giá các thiết bị, phương tiện theo quy chuẩn có sẵn góp phần đảm bảo tính thống nhất cho hoạt động này trên phạm vi toàn quốc.

Quá trình kiểm tra được lập thành văn bản, đối với những phương tiện không đủ tiêu chuẩn, doanh nghiệp có trách nhiệm khắc phục trong thời hạn được quy định, nếu không phương tiện bị đánh giá không đạt.

Quy định này giúp nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc đảm bảo chất lượng của thiết bị, phương tiện. Hơn nữa, việc pháp luật có quy định cụ thể về quy chuẩn và quy trình kiểm tra còn giúp hạn chế rủi ro trong quá trình vận hành, tránh những thiệt hại đáng tiếc xảy ra do lưu hành phương tiện không đạt chuẩn.

Đồng thời, Thông tư 20 cũng đưa ra chế tài áp dụng đối với đăng kiểm viên có hành vi vi phạm trong quá trình thực hiện nhiệm vụ (Điều 2 Thông tư 20/2025). Việc quy định cụ thể về chế tài áp dụng làm nâng cao trách nhiệm của đăng kiểm viên từ đó nâng cao chất lượng của hoạt động đăng kiểm, ông Nguyễn Đức Hùng nhấn mạnh.